SDG2: geen honger

De letterlijke tekst van SDG2, een van de zeventien Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen van de VN, luidt: “Beëindig honger, bereik voedselzekerheid en verbeterde voeding en promoot duurzame landbouw.”

Om die tweede doelstelling concreter te maken formuleerden de VN acht subdoelstellingen, elk met eigen indicatoren.

Voldoende voedsel voor iedereen

Helemaal bovenaan de lijst: tegen 2030 moeten alle landen een einde maken aan honger en ondervoeding. Iedereen moet het hele jaar door toegang hebben tot veilig, voedzaam en voldoende voedsel.

Het aandeel van kleinschalige voedselproducenten moet toenemen: hun landbouwproductiviteit en inkomens moeten verdubbelen tegen 2030, onder meer door een gelijke toegang tot land.

Veerkrachtige landbouwpraktijken moeten tegelijk de productie verhogen en de ecosystemen in stand houden, en bescherming bieden tegen de klimaatverandering. De genetische diversiteit van zaden, cultuurgewassen en gefokte en gedomesticeerde dieren moet in stand worden gehouden.

Landbouwexportsubsidies afschaffen

Via meer internationale samenwerking moeten er meer investeringen komen in landelijke infrastructuur, landbouwkundig onderzoek, technologische ontwikkeling en genetische databanken voor planten en vee.

Handelsbeperkingen moeten weg door alle landbouwexportsubsidies af te schaffen. De correcte werking van de voedselgrondstoffenmarkten moet extreme schommelingen in de voedselprijzen vermijden.

Aantal mensen met honger stijgt

Hoe scoort de wereld op deze doelstelling met nog tien jaar te gaan? Ronduit slecht, zeggen de VN in hun SDG-voortgangsrapport van 2020.

Het aantal mensen dat honger lijdt, is sinds 2015 opnieuw aan het stijgen. Ruim een kwart van de wereldbevolking – ongeveer 2 miljard mensen – kampte in 2018 met matige of ernstige voedselonzekerheid, een stijging van 23 procent ten opzichte van 2014. Dat komt vooral door een toename in Afrika ten zuiden van de Sahara en Latijns-Amerika.

Iets meer dan 700 miljoen mensen – 9,2 procent van de wereldbevolking – kampte in 2018 met zware voedselonzekerheid.

Overgewicht neemt toe

Het aantal kinderen dat slecht groeit als gevolg van ondervoeding daalt, maar die daling gaat te traag. Nog altijd zijn 144 miljoen kinderen jonger dan 5 jaar (21 procent van de wereldbevolking onder de 5 jaar) chronisch ondervoed. Dat zou moeten dalen tot 83 miljoen tegen 2030.

Tegelijk neemt overgewicht – het andere gezicht van slechte voeding – in alle leeftijdsgroepen toe. Overgewicht treft bijna 6 procent van alle kinderen onder de 5 jaar, 20 procent van de 5- tot 9-jarigen, 17 procent van de tieners en bijna 39 procent van de volwassenen (2 miljard).

Zowel het inkomen als de productiviteit van kleinschalige voedselproducenten blijft systematisch lager dan die van hun grotere tegenhangers.

Te weinig investeringen

Overheden investeren sinds 2001 steeds minder in landbouw. Op mondiaal niveau daalde de landbouworiëntatie-index (AOI) – het aandeel van de overheidsuitgaven voor landbouw gedeeld door het aandeel van het bbp van de landbouw – van 0,42 in 2001 tot 0,28 in 2018. Afrika ten zuiden van de Sahara scoort met 0,20 het slechtst.

Meer dan twintig landen kampen momenteel met hoge voedselprijzen, vooral in Afrika. Oorzaken zijn onder meer weerfenomenen als droogte, conflicten, dalende voedselproductie, lage overheidsvoorraden en hoge brandstofprijzen.