SDG1: geen armoede

“Beëindig armoede overal en in al haar vormen”, bepaalt SDG1, een van de zeventien Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen van de VN.

Om die eerste doelstelling concreter te maken formuleerden de VN zeven subdoelstellingen, elk met eigen indicatoren. 

Extreme armoede uitroeien

Bovenaan de lijst staat het uitroeien van extreme armoede (een inkomen van minder dan 1,25 dollar per dag). Daarnaast moet het aandeel van mensen die “volgens de nationale definities” in armoede leven minstens gehalveerd worden. 

Armen en kwetsbaren moeten toegang krijgen tot sociale beschermingssystemen, basisdiensten, eigenaarschap en controle over land en andere vormen van eigendom, nalatenschap en financiële diensten. Ze moeten ook betere bescherming krijgen tegen “klimaatgerelateerde extreme gebeurtenissen”.

Er moeten extra middelen komen voor de strijd tegen armoede in ontwikkelingslanden, vooral voor de minst ontwikkelde landen.

Te trage daling

Hoe ver staan we met nog tien jaar te gaan? Het ziet er steeds slechter uit, zeggen de VN in hun SDG-voortgangsrapport van 2020. De extreme armoede blijft dalen (van 15,7 procent in 2010 naar 10 procent in 2015 naar 8,2 procent in 2019), maar de daling vertraagt en de extreme armoede helemaal bannen tegen 2030 lukt op die manier niet.

De covid-19-pandemie doet de daling zelfs nog verder vertragen. In 2020 zullen 40 tot 60 miljoen mensen worden teruggeduwd in extreme armoede, de eerste toename in meer dan 20 jaar. Tegen eind 2020 zal naar schatting 8,4 tot 8,8 procent van de wereldbevolking in extreme armoede leven. Daarmee keert 2020 terug naar het niveau van 2017.

Werkende armen

Geweldconflicten en klimaatverandering verergeren deze armoede nog. Extreme armoede blijft daardoor vooral hardnekkig in Afrika ten zuiden van de Sahara. 

Een baan is nog steeds geen garantie om uit de armoede te geraken. Het percentage werkende armen is de afgelopen 25 jaar fors gedaald, maar nog steeds leeft 7 procent van de werknemers (en hun gezinnen) in extreme armoede. In Afrika ten zuiden van de Sahara bedraagt het aandeel van werkende armen 38 procent, een “verontrustend” cijfer, zeggen de VN. 

Slechts 45 procent van de wereldbevolking wordt effectief gedekt door minstens één uitkering voor sociale bescherming. Zo ontvangt slechts 22 procent van de werklozen een werkloosheidsuitkering. Van de senioren ontvangt 68 procent een pensioen, maar in veel landen volstaat dat niet om uit de armoede te geraken. 

Natuurrampen

Het aantal natuurrampen neemt toe. Negen op de tien rampen zijn veroorzaakt door overstromingen, stormen, droogte, hittegolven en andere extreme weersomstandigheden. De armste landen zijn daar de grootste slachtoffers van. 

Meer dan 90 procent van de dodelijke slachtoffers als gevolg van rampen valt in lage- en middeninkomenslanden. Rampen doden 130 mensen per miljoen inwoners in lage-inkomenslanden; in hoge-inkomenslanden is dat 18 per miljoen. 

Ook de economische verliezen zijn veel hoger in armere landen. Van de tien ergste rampen in termen van economische schade (uitgedrukt in verhouding tot het bbp) vonden er acht plaats in lage- of middeninkomenslanden.