Mauritanië zet boeren met diploma in

Veel Afrikaanse regeringen hadden lange tijd niet veel oog voor de landbouw, maar in Mauritanië lijkt die periode voorbij. De beleidsmakers in Nouakchott investeerden de afgelopen jaren steeds meer in opleidingen voor kleine boeren en de mechanisatie van landbouwbedrijven en probeerden ook via prijsgaranties de productie van levensmiddelen te verhogen.

Twee koeien en 1000 euro

Dit oogstseizoen kwamen daar nog een aantal opmerkelijke initiatieven bij. In de buurt van de stad Rosso bewerken 125 hoogopgeleide boeren nu 1500 hectare landbouwgrond met moderne technieken. De nieuwe lichting landbouwers werd gerekruteerd uit werkloze jongeren met een diploma hoger onderwijs. Ze kregen een landbouwopleiding, een stuk land, twee koeien en een startkapitaal van ongeveer 1000 euro.

Rabia Mint Zeidane, een jonge econoom, bewerkt sinds mei een akker van 10 hectare niet ver van Rosso. Samen met twee landarbeiders houdt ze de irrigatiekanaaltjes vrij die haar rijstvelden van water voorzien. Landbouw is traditioneel mannenwerk in Mauritanië, maar Mint Zeidane maakt zich sterk dat ze zal slagen.

Mint Zeidane en haar collega's moeten onder meer bijdragen aan een doorbraak van de irrigatie in het droge land. Vorig jaar werd in Mauritanië niet meer dan 20.000 hectare kunstmatig bevloeid, maar dit jaar is dat naar schatting al meer dan 30.000 hectare.

Tarwe en fruit

De regering heeft ook een programma opgestart om in zes van de dertien regio's van het land de teelt van tarwe te stimuleren, een duur gewas dat nu vooral ingevoerd wordt. Op gronden die daarvoor geschikt zijn, wordt ook begonnen met groenteteelt en fruitkweek.

Sinds maart zijn in Nouakchott en rond Rosso druk voorbereidingen getroffen om die nieuwe initiatieven te doen slagen. Boeren krijgen nu makkelijker toegang tot krediet, er worden informatiebijeenkomsten belegd en experts zoeken uit hoe boeren genoeg irrigatiewater kunnen krijgen en hun gewassen beter kunnen beschermen tegen plagen.

Hoge productiekosten

Maar op de akkers in de zuidelijke regio's Trarza, Brakna en Gorgol waar de nieuwe gewassen nu worden geteeld, wordt ook duchtig gesakkerd. Mohamed El Ghaly Ould Maayouf, die een grote akker bewerkt aan de weg van Rosso naar Boghé, zegt dat hij ongeveer 1000 euro moet uitgeven om op één hectare rijst te telen en de oogst naar de markt te brengen. De lonen van landarbeiders en de transportkosten zijn volgens hem exorbitant hoog. Maayouf maakt zich ook grote zorgen over de risico's die de grillige neerslag en allerlei plagen inhouden.

Maayouf heeft vooral last van een woekerende lisdoddesoort die zijn irrigatiekanaaltjes verstopt. Als hij daar een goed antwoord op vindt en zijn oogst beter kan beschermen tegen vogels en ratten, kan hij vier ton rijst per hectare binnenhalen en daarmee net uit de kosten komen, schat hij.

Andere boeren klagen dat er niet genoeg tractors beschikbaar zijn en dat er geen mechanisme is om boeren te compenseren voor een eventuele misoogst.

Geen excuus

Landbouw kan wel degelijk winstgevend zijn in Mauritanië, zegt Salem Merrakchi, een landbouwkundig ingenieur die het tarweprogramma begeleidt. Maar hij geeft toe dat er veel remmende factoren zijn. "De boeren weten niet genoeg over de tarweteelt, de akkers worden te laat voorbereid, soms loopt er vee op akkers en er zijn ook te weinig selectieve pesticiden te vinden."

Toch zijn experts het erover eens dat de overheid in Mauritanië nu voor veel meer en betere omkadering zorgt dan in de jaren tachtig, toen een eerste poging om irrigatielandbouw te bevorderen weinig succes kende. "Deze keer hebben we geen excuus om te mislukken", zegt Niang Samba Demba, de voorzitter van een koepel van coöperaties in Gorgol, een regio in het zuiden van het land. "De middelen zijn beschikbaar en het programma geniet steun op het allerhoogste niveau."