Groene kandidate doet Braziliaans tweepartijenstelsel wankelen

Al sinds 1994 wordt de Braziliaanse politiek beheerst door twee partijen, de linkse Arbeiderspartij en de Braziliaanse Sociaal-Democratische Partij. Maar de onverwacht sterke score van Marina Silva, de kandidate van de Groene Partij, doorbreekt die hegemonie en toont volgens waarnemers aan dat de Brazilaanse kiezer steeds meer zin heeft in een derde alternatief.

Religieuze stem

Silva haalde in de eerste ronde van de verkiezingen 19 procent van de stemmen, het dubbele van wat opiniepeilingen voorspeld hadden en meer dan eender welke derde kandidaat ooit sinds het begin van de democratie in de jaren tachtig. Volgens sommige analisten heeft ze die goede score te danken aan het alternatief dat ze de kiezers bood naast de twee grote partijen, volgens andere kon ze vooral de religieuze kiezer overtuigen.

Silva zou er in de laatste week veel kiezers bij gekregen hebben die begonnen twijfelen door de onduidelijke standpunten van Dilma Rousseff op het vlak van abortus en religie. Rousseff zou ook kiezers verloren zijn door het uitbreken van een schandaal net voor de verkiezingen waarin een voormalig medewerker betrokken was.

Progressief

Maar de belangrijkste reden voor het groeiende succes van Silva zijn haar progressieve standpunten, zegt Fátima Pacheco Jordão, analist bij de feministische nieuwswebsite Agência Patrícia Galvão.

Kiezers zagen Silva als een fris en nieuw alternatief omdat ze duurzaamheid op de agenda plaatste en een "ethische garantie" gaf op een moment van corruptieschandalen. Op het vlak van abortus nam Silva een erg progressief en duidelijk standpunt in door een referendum voor te stellen, terwijl Rousseff minder standvastig was en Serra "de wet onveranderd wou laten", zegt Jordão.

Silva maakte tijdens haar campagne handig gebruik van haar positie als alternatief voor de heersende status quo en benadrukte keer op keer dat er "een derde weg" nodig was. Ze hamerde er op dat de tweespalt tussen de twee grootste partijen de Braziliaanse politiek in een wurggreep hield.

Vooral vrouwelijke kiezers stemden voor Silva. Als vrouw in de politiek heeft ze het voordeel van een minder corrupt en meer verantwoordelijk imago dan mannelijke politici. Dat voordeel heeft Rousseff ook, maar zij speelde het gedeeltelijk kwijt door haar betrokkenheid bij de schandalen in de huidige regering. Silva brak met die regering en nam ontslag als minister van Leefmilieu na diepe meningsverschillen met de regering-Lula omtrent het milieu en ontwikkeling.