Protest in Angola toont zwakte van regering en oppositie

Een poging om maandag een massamanifestatie op te zetten mislukte. In de Angolese hoofdstad Luanda daagden slechts dertien mensen op voor de "revolutie van het Angolese volk", waartoe via het internet was opgeroepen. De dertien werden opgepakt, net zoals de journalisten ter plaatse.

Maar de lont is aan het vuur gestoken, zeggen waarnemers. Dat de dertien opdaagden is volgens velen al een teken dat de tij keert in het land waar president Jose Eduardo dos Santos nu al bijna 32 jaar de plak zwaait; na Moammar Kadhafi in Libië en Teodoro Obiang van Equatoriaal-Guinea is Dos Santos de langst regerende leider in Afrika.

Meer dan China

In de aanloop naar het protest was de actie overal in Angola het belangrijkste gespreksonderwerp, van de kantoorgebouwen in de hoofdstad tot de sloppenwijken aan de rand van de steden.

Ook al daagden weinig mensen op voor de manifestatie, uit vrees voor represailles, veel mensen zijn het eens met de beweringen van de organisatoren, zegt de Angolese journalist en politiek analist Rafael Marques. "De mensen in Angola zijn zeer ontevreden en Dos Santos is zeer onpopulair aan het worden."

De gewone Angolees klaagt dat hij niets ziet van de economische boom die zijn land beleeft. Berichten over corruptie en persoonlijke verrijking door de president en zijn entourage zetten veel kwaad bloed.

Het laatste decennium groeide de Angolese economie met 11 procent, beter dan China (10,5 procent). Toch blijft twee derde van de Angolezen arm. De helft van de bevolking heeft geen water of elektriciteit.

Egypte, Tunesië en Libië

Fernando Macedo, expert grondwettelijk recht in Angola, ziet veel parallellen met Egypte, Tunesië en Libië. "Er zijn veel gelijkenissen, van de manier waarop de media gemanipuleerd worden tot de manier waarop de regerende partij politie en gerecht onder controle houdt terwijl die eigenlijk onafhankelijk zouden moeten zijn."

Het vermoeden bestaat dat het protest van maandag opgezet is door de regerende MPLA, een test om de reactie van de bevolking te meten en de oproerkraaiers te identificeren. Velen hadden de e-mails argwanend bekeken.

Unita, de grootste oppositiepartij, zegt dat het achter het idee van verandering staat maar dat het zich niet achter een organisatie zonder gezicht kan scharen. Ze waarschuwde dat een niet of slecht georganiseerde actie tot geweld kan leiden.

Agenten uit Portugal en Groot-Brittannië

Volgens Rafael Marques lieten de gebeurtenissen van maandag de zwakte van zowel regering als oppositie zien. "Het toonde aan dat de oppositie te slecht georganiseerd is en de intellectuele kracht mist om voordeel te halen uit de situatie."

De regeringspartij riep in de dagen voor het protest de mensen via de media op niet te deel te nemen, ze beschuldigde de organisatoren er zelfs van de oorlog opnieuw te willen beginnen, met de steun van "buitenlandse agenten" uit Portugal en Groot-Brittannië. Ze riep zaterdag ook op tot een "mars voor vrede en stabiliteit." Volgens de media kwamen daar vier miljoen mensen op af, het echte aantal ligt wellicht dichter bij 40.000, velen werden gedwongen deel te nemen.

"De manier waarop de MPLA reageerde, was verschrikkelijk", zegt Marques. "Ze probeerden voordeel te halen uit de situatie door een sfeer van verwarring en angst te creëren, en dat heeft de mensen kwaad gemaakt."

Fernando Macedo is het daarmee eens. "Al die uitspraken over oorlog zijn belachelijk. Waar is die oorlog? Er bestaat geen geheim leger. De oorlog bestaat alleen in het hoofd van de MPLA. Hoe kunnen ze zich eerst zo druk maken over vrede en dan de mensen zo bedreigen?"