Usaid wil hulp overbodig maken

Vorige maand kondigde president Barack Obama een nieuw beleid aan op de VN-top over de millenniumdoelen in New York. De VS zullen  arme landen meer slagkracht geven om zichzelf te ontwikkelen, klonk het. "Decennialang waren miljoenen mensen afhankelijk van voedselhulp, dat moet gedaan zijn. We moeten landen en mensen een weg uit de armoede bieden", sprak Obama.

Het Amerikaanse agentschap voor Ontwikkelingssamenwerking (Usaid) zet de eerste stappen in die richting. "De hervormingen die bij Usaid in de steigers staan, hebben impact op de volledige werking van het agentschap", meent Gregory Adams van Oxfam America.

Volgens Maura O'Neill, verantwoordelijke voor innovatie bij Usaid, zijn de hervormingen een vroeg gevolg van de koerswijziging die Obama aankondigde. "Het wordt dan mogelijk om een wereld voor te stellen waar hulp niet langer nodig is."

Meer inspraak

In de eerste plaats is het de bedoeling de capaciteit van de partnerlanden te versterken om hulp efficiënter en duurzamer te maken. Zo krijgen ontwikkelingslanden meer inspraak in de soort hulp dat ze krijgen. Die ontwikkelingen passen in het kader van de Verklaring van Parijs, waar de VS en andere landen in 2005 hun handtekening onder zetten.

"Arme landen zijn niet alleen arm omdat ze geen middelen hebben, maar omdat ze geen systemen hebben om die armoede aan te pakken", zegt Adams. "Eerder dan landen te helpen om hun eigen problemen op te lossen, hebben de VS te vaak hulp geboden vanuit een Amerikaans perspectief."

Usaid heeft concrete doelen op korte, middellange en lange termijn. Het agentschap laat zijn partnerlanden nu minder dan 10 procent van de financiële steun zelf beheren, maar zal dat percentage optrekken tot 20 procent in bijna 25 landen tegen het begrotingsjaar 2015. Er zijn gelijkaardige streefdoelen voor de andere elementen uit de hervorming, zoals de capaciteit van het middenveld en partners uit de privésector versterken, de Amerikaanse middelen efficiënter besteden en de banden aanhalen met bilaterale en multilaterale donoren.

Corruptie

Daarnaast wil Usaid ook slecht bestuur en corruptie aanpakken, want daar vrezen critici voor bij deze hervormingen. Oxfam legt uit dat met de hervormingen van Usaid niet simpelweg meer geld aan de regeringen van arme landen wordt gegeven. Wel krijgen ze meer inspraak in hoe het geld wordt besteed.

Adams vraagt zich af of Amerikaanse beleidsmakers het eerste corruptieschandaal dat aan het licht komt, zullen beschouwen als een succes of een mislukking. "Landen kunnen niet ontwikkelingen als ze geen corruptie bovenspitten, dat hoort bij het ontwikkelingsproces", stelt hij.