Millenniumdoelen lijken onhaalbaar

Het is de verdienste van de MDG's dat ze wereldleiders gemobiliseerd hebben rond een gezamenlijk doel, zegt Nathalie Péré-Manzano, woordvoerder van Global Call for Action against Poverty. Maar die mobilisering leidde niet tot een substantiële verbetering van het leven van de armsten in de wereld.
Experts en internationale organisaties zijn het erover eens dat er vooruitgang is geboekt op het gebied van armoedebestrijding. Die vooruitgang is volgens het VN-Ontwikkelingsprogramma (UNDP) echter vooral te danken de economische successen in Azië, vooral in de opkomende economieën China en India.
Nieuw onderzoek suggereert ook dat Afrika ten Zuiden van de Sahara vooruitgang heeft geboekt in de afgelopen tien jaar. Xavier Sala-i-Martin, econoom aan de Columbia University, beweerde in een recent onderzoek dat de armoede in Afrika snel daalt. "Als de huidige trend zich voortzet, is het doel om het aantal mensen dat leeft van minder dan een dollar per dag te halveren, haalbaar voor 2015."

Economische crisis

"Het eerste millenniumdoel, het halveren van het aantal mensen dat leeft in extreme armoede van 42 procent in 1990 tot 21 procent in 2015, kan gehaald worden, maar de wereldwijde economische crisis heeft roet in het eten gegooid", zegt Fabrice Ferrier, de Franse coördinator van de Campagne voor de Millenniumdoelen.
Het eerste doel is essentieel voor het bereiken van de andere doelen, zegt ze. "Als je extreme armoede zegt, zeg je honger, ondervoeding, ziekte en kinder- en moedersterfte." Op die laatste terreinen is hooguit marginale vooruitgang geboekt. Volgens de VN-Voedsel- en Landbouworganisatie (FAO) leden in 2009 meer dan een miljard mensen aan ondervoeding. Dat betekent dat één op zeven mensen honger had, het hoogste aantal ooit.
Deskundigen waarschuwen dat er een grote kans is op een nieuwe voedselcrisis, vergelijkbaar met de crisis uit 2008. De Wereldbank stelde in mei in een publicatie dat de volatiliteit van de prijzen van dagelijks voedsel sterker is dan in de periode voor de voedselprijzencrisis van 2008.

Afhankelijkheid

"Het belangrijkste probleem van de campagne voor de Millenniumdoelen is dat de aandacht vooral gaat naar internationale hulp voor gezondheid en onderwijs. Het bevorderen van economische groei wordt vergeten", zegt Serge Michailof, sociaal wetenschapper aan het Institute for Political Studies in Parijs.
"De campagne heeft gezorgd voor hulpmechanismen die de afhankelijkheid van ontwikkelingslanden versterken. De landen worden niet aangemoedigd om welvaart te creëren. Als dat wel zou gebeuren, konden ze een stabieler sociaal beleid voeren."
Experts zeggen ook dat er denkbeeldige steun schuil gaat achter internationale ontwikkelingssamenwerking. "Het gaat niet alleen om de hoeveelheid hulp, maar ook om dat kwaliteit van de hulp, zegt Péré-Manzano.
De officiële ontwikkelingshulp van rijke landen nam tussen 2004 en 2010 met 34 procent toe, maar bedraagt nog steeds minder dan 0,33 procent van het bruto nationaal product (bnp). Dat is veel minder dan de 0,7 procent die in 1970 beloofd werd.
De grote industrielanden hadden in 2005 tijdens hun G8-bijeenkomst in Gleneagles 48 miljard dollar extra ontwikkelingshulp toegezegd tegen 2010. Volgens de Organisatie voor Economische Samenwerkign en Ontwikkeling staat de teller nu nog maar op 27 miljard extra.

De meeste experts zijn het erover eens dat de officiële ontwikkelingshulp prioriteit moet geven aan de landbouw. "Het belangrijkste armoedeprobleem kan het beste opgelost worden door boeren en de landbouw in ontwikkelingslanden te steunen", zegt Michailof. De steun voor de landbouw daalde echter van 17 procent van het ontwikkelingsbudget in 1980 naar 3,8 procent in 2005.