“MDG Scan” meet bijdrage bedrijven tot Millenniumdoelen

De MDG Scan is een meetinstrument dat bedrijven kunnen gebruiken om te meten welke rol ze precies spelen in de realisering van de VN-Millenniumdoelen (MDG’s). De MDG’s zijn acht meetbare beloften die de internationale gemeenschap in 2000 aanging om tegen 2015 onder meer de armoede te halveren, alle kinderen naar school te sturen en de aidsepidemie een halt toe te roepen.
De Nationale Commissie voor Internationale Samenwerking en Duurzame Ontwikkeling (NCDO) financiert de MDG Scan als een middel de private sector bewuster te maken van de ontwikkelings- en armoedeproblemen in de wereld. De MDG-meetlat maakt het ook gemakkelijker om bedrijven binnen een bepaalde sector met elkaar te vergelijken en kan als basis dienen om later een investeringsfonds op te richten met aandelen van bedrijven die het goed doen inzake Millenniumdoelen.
Het onderzoeksbureau Dutch Sustainability Research (DSR) ging aan de slag door de acht Millenniumdoelen op te splitsen in 77 meetbare indicatoren die specifiek van toepassing zijn op de activiteiten van grote internationale firma’s. De MDG’s zijn namelijk in de eerste plaats geformuleerd voor regeringen, niet voor bedrijven. Maar bedrijven spelen wel degelijk een rol.
Zo hangt de score voor het eerste millenniumdoel, de halvering van armoede en honger, bijvoorbeeld af van de lonen die een bedrijf betaalt, de mate waarin het lokaal inkoopt, lokaal rekruteert en de lokale landbouw stimuleert. De score voor universeel basisonderwijs hangt af van de mate waarin een bedrijf richtlijnen tegen kinderarbeid heeft geformuleerd, de toepassing en het resultaat van die richtlijnen.
Het model werd vervolgens toegepast op zes internationale bedrijven uit verschillende sectoren: de bank ABN Amro, bierbrouwer Heineken, het elektronicabedrijf Philips, de chemiereus Akzo Nobel, het mijnbouwbedrijf BHP Billiton en de transportfirma TNT.
De scores voor elke indicator worden samengeteld tot een resultaat tussen 0 en 100 voor elk Millenniumdoel. Sommige indicatoren wegen daarbij zwaarder door dan andere. De scores voor de acht millenniumdoelen worden niet samengeteld tot één eindresultaat, omdat de MDG Scan bruikbaar moet blijven voor verschillende sectoren. Een bedrijf dat geneesmiddelen maakt heeft nu eenmaal meer mogelijkheden iets te doen voor een betere wereld dan een mijnbouwbedrijf.
Uit de resultaten blijkt dat alle bedrijven op een of andere manier bijdragen tot elk van de acht Millenniumdoelen. Dat is soms een rechtstreeks gevolg van de “core business” van een bedrijf: ABN Amro verstrekt als bank kredieten die iets uithalen in de strijd tegen armoede. Het mijnbouwbedrijf BHP Billiton daarentegen draagt indirect een steentje bij door te investeren in onderwijs en gezondheidszorg voor zijn werknemers en hun families.

Strafindicator

Het probleem met de MDG Scan is dat het bijna uitsluitend de positieve bijdragen van bedrijven meet. Per MDG is er slechts één “strafindicator” waarmee bedrijven punten kunnen verliezen wanneer ze in opspraak komen, bijvoorbeeld voor milieuvervuiling. Het model geeft bedrijven meer kansen om punten te winnen dan om punten te verliezen.
“De negatieve indicator is in dit model vrij simpel neergezet”, zegt Ronald Lubberts, directeur van DSR. “Het model is vooral bedoeld om ervaring mee op te doen en moet nog worden verfijnd”. Volgens Lubberts zijn vooral relatieve vergelijkingen binnen eenzelfde sector interessant. Pas wanneer bijvoorbeeld verschillende bierbrouwers aan de scan deelnemen, zal duidelijk worden of Heineken met zijn score van 44 inzake gendergelijkheid het goed of slecht doet.

"Zwarte kant blootleggen"

“De MDG Scan blijft terecht gefocust op de positieve bijdrage van bedrijven”, vindt Johan Verburg, expert inzake maatschappelijk verantwoord ondernemen bij het Nederlandse Oxfam Novib. “Het wordt waarschijnlijk nooit een instrument om de zwarte kant van bedrijven bloot te leggen”.
Met name het fiscale aspect en corruptie blijven volgens Oxfam Novib wat onderbelicht. “De MDG’s zijn structurele, langetermijn doelen voor de overheid en om ze te kunnen realiseren heeft die belastingsinkomsten nodig. Bedrijven zoeken naar mogelijkheden om zo weinig mogelijk belastingen te betalen, bijvoorbeeld door de winsten boekhoudkundig te verschuiven van een dochteronderneming naar het land waar de zetel van het moederbedrijf is gevestigd. Op die manier gaat heel wat lokaal geproduceerde meerwaarde verloren”.
De Verenigde Naties hebben al interesse getoond voor de MDG Scan, via het ontwikkelingsfonds UNDP en het Global Compact, een initiatief rond duurzaam ondernemerschap. Het is ook de bedoeling de MDG Scan in 2007 op internet te zetten zodat bedrijven zichzelf kunnen evalueren.
“Op verzoek van de bedrijven zal in de uiteindelijke versie meer gewicht worden verleend aan indicatoren die de reële impact op het terrein meten en minder aan interne richtlijnen”, zegt Lubberts van DSR, “Voor bedrijven is het belangrijk dat ze in hun communicatie met iets concreets kunnen uitpakken”.