Sri Lankanen beschermen zich nauwelijks tegen klimaatverandering

De storm van 25 november kwam helemaal onverwacht. Met windsnelheden van meer dan 110 kilometer per uur richtte hij langs heel de zuidkust van Sri Lanka grote vernielingen aan terwijl veel schepen in de problemen kwamen. Het vissersdorp Kaparratota, 140 kilometer ten zuiden van Colombo, verloor 14 mensen op zee. Op andere plaatsen langs de kust vielen nog eens 15 slachtoffers. Meer dan tienduizend gebouwen werden beschadigd.

Iedereen die in de heksenketel verzeild raakte, was verbaasd over de snelheid waarmee de storm opstak en later weer ging liggen. "Niemand had ons voor de storm gewaarschuwd”, zegt Lamahevage Chandana, een visser uit Kaparratota. Zijn bootje werd aan stukken geslagen en hij dobberde zeven uur rond voor hij gered kon worden.

Onheilspellende statistieken

Volgens experts zou het zware weer veel minder slachtoffers hebben gemaakt als vissers als Chandana en ook de autoriteiten meer aandacht zouden besteden aan de veranderende weersomstandigheden op en rond het eiland.

Sri Lanka krijgt steeds vaker af te rekenen met extreme weersomstandigheden, zegt Mudalihamige Rathnayake, het hoofd van het departement Geografie aan de Ruhuna-universiteit in het zuiden van Sri Lanka. En dan gaat het niet alleen om de gevreesde cyclonen, de allerzwaarste stormen. "In de berichtgeving worden stormen soms ook cyclonen of minicyclonen genoemd, maar dat is fout. Stormen zijn het gevolg van koude lucht die toestroomt om de onderdruk te compenseren die ontstaat doordat de temperatuur in relatief kleine gebieden extreem stijgt."

Van de Sri Lankaanse meteorologische statistieken is de klimaatverandering al goed af te lezen. De massale neerslag tijdens de jaarlijkse moesson valt nu bijvoorbeeld in een steeds kortere periode. Tussen januari en februari vorig jaar viel in delen van de Oostelijke Provincie bijvoorbeeld meer water uit de lucht dan normaal tijdens een heel jaar. Honderden dorpen werden overstroomd.

Geen interesse

Wetenschappers zijn druk bezig met onderzoek naar de aanpassingen die nodig zijn om die veranderende weersomstandigheden het hoofd te bieden. Nimal Dissanayake, het hoofd van het Sri Lankaans Instituut voor Rijstonderzoek, ontwikkelt bijvoorbeeld samen met zijn collega's rijstsoorten die sneller geoogst kunnen worden.

Maar beleidsmakers en gewone mensen op het eiland liggen nog niet wakker van de klimaatverandering. "Er is nauwelijks kennis voorhanden", klaagt Rathnayake, die onlangs een peiling uitvoerde naar het bewustzijn rond de klimaatverandering in het zuiden van Sri Lanka. "Niemand is er echt in geïnteresseerd hoe we met natuurrampen kunnen omgaan."

Rathnayake begrijpt dat niet, vooral omdat de bevolking in het zuiden van Sri Lanka sinds de tsunami van 2004 weet hoe verwoestend de natuur kan zijn. Overal langs de kust staan nu wegwijzers die aangeven hoe bewoners snel op hoger gelegen plaatsen kunnen komen. "De mensen weten dat ze zich uit de voeten moeten maken als er weer een tsunami komt, maar niemand weet wat er moet gebeuren als er een cycloon aankomt, of een storm met korte, hevige windstoten. En niemand staat er ook maar bij stil dat lange droogteperiodes ook te maken kunnen hebben met het veranderende klimaat.

Weerstand

Sri Lanka is nochtans erg kwetsbaar. Cyclonen en stormen bedreigen vooral het dichtbevolkte zuiden en westen van het eiland, dat goed is voor bijna de helft van het bruto nationaal product.

Op veel plaatsen worden stranden en kustdorpen beschermd door in zee gestorte rotsblokken, maar die blijken de erosieproblemen enkel te verschuiven. De discussie over alternatieve beschermingsmaatregelen als de aanleg van bredere stranden, het herstel van mangrovewouden en bouwbeperkingen in kustgebieden, roepen veel weerstand op.

"Erosie neemt jaren en zelfs decennia in beslag, en daarom zitten mensen er weinig mee in", zegt Anil Premarathne, directeur-generaal van het departement voor Kustbescherming. "Ze lijken niet te zien wat er aan het gebeuren is. Sommige kuststeden worden al bedreigd door de stijging van de zeespiegel."

Sri Lanka heeft een nationale klimaatstrategie die aanpassingsmaatregelen moet bevorderen, steden en dorpen veiliger moet maken en de voedselzekerheid wil waarborgen. Maar de meeste Sri Lankanen maken zich geen zorgen. Chandana, de visser die bijna in de storm van 25 november bleef, blijft er stoïcijns onder. "Zulke dingen gebeuren. We moeten er gewoon mee leven."

Rathnayake ergert zich aan die houding. "We hebben geen greep op de gevolgen van de klimaatverandering, maar we kunnen er maar beter op voorbereid zijn en op die manier levens redden."

Hogeresolutiefoto op http://ipsnews.net/pictures/weligama.jpg.