Protesten tegen ontruimingen in Spanje

"Ik ben mijn baan in de bouw kwijt, en ik heb twee kleine kinderen", zegt de vader van het gezin, die zich Mohammed noemt. Hij staat buiten zijn huis in de wijk La Palma, waar hij sinds 2007 woont. Honderd mensen staan uren voor het huis, ondanks de zware regen, om ontruiming onmogelijk te maken. Daaronder bevinden zich naast buren ook activisten van het Platform Hypotheekslachtoffers (PAH).

Duizenden gezinnen van immigranten en Spanjaarden zitten in dezelfde situatie. Alleen al tussen april en juni is een recordaantal van 29.275 ontruimingen uitgevoerd, volgens een rapport van de Algemene Raad van de Rechtspraak. Rechters hebben tussen 2007 en 2010 in totaal 271.570 huizen in beslag laten nemen vanwege wanbetalingen.

Wanpraktijken

Tegelijkertijd staan er meer dan vijf miljoen woningen leeg, dat is een vijfde van de woningvoorraad in het land, volgens vastgoedexperts. Volgens dagblad El País beschuldigen zes rechters in een onderzoeksrapport de banken van "wanpraktijken". Ze zouden hypotheken verstrekken "zonder na te gaan of de cliënt echt in staat is te betalen". De rechters eisen een moratorium op hypotheekbetalingen en roepen de regering op de reddingfondsen niet alleen te gebruiken voor de banken, maar ook voor de klanten die in de schulden zitten.

Ook de mensen die op straat zijn gezet, blijven met de schulden zitten. "We moeten een menselijke keten vormen van passief, vreedzaam verzet", zegt Sara Vázquez, woordvoerster van PAH Malaga, voor het huis van Mohammed. Het helpt, want de uitzetting wordt opgeschort. Volgens PAH is het aan de samenleving zelf om in actie te komen, nu regeringsprogramma's om huizenbezitters te helpen niet blijken te werken.

De regering kwam eerder dit jaar met een gedragscode voor banken voor de zogenaamde dación en pago, dat wil zeggen dat klanten de huissleutels kunnen teruggeven aan de bank in ruil voor volledige kwijtschelding van de hypotheekschuld. Het is echter nog steeds aan de banken om de sleutels wel of niet te accepteren, dus volgens PAH is de code "het papier waarop het geschreven is niet waard."

"Onze wapens zijn onze stemmen en onze handen!" roept een van de buren van Mohammed door een luidspreker. Hij is omringd met borden waarop staat "Indignación" (verontwaardiging) en "Wil wel, maar kan niet betalen".

Renovatie

Volgens José Cosín, een advocaat van PAH, bestaan er oplossingen. Zoals voor Miguel, een werkloze metselaar die een huis heeft gekraakt in Malaga. Dat heeft deze maand uiteindelijk een akkoord opgeleverd met José, de eigenaar, die hem in het huis laat wonen in ruil voor renovatie, zodat het kan worden verkocht.

"Dit is een oplossing in een samenleving waar miljoenen huizen leeg staan en vervallen raken en duizenden mensen zonder huis zitten", zegt Cosín. Hij kwam met het compromis nadat José een aanklacht tegen Miguel had ingediend. Als José nog extra winst maakt op het huis, zal hij daarmee een ander vervallen huis opkopen om vervolgens te restaureren, aldus Cosín.

Op dit moment ligt er een wetsvoorstel in het parlement dat bepaalt hoe "restauratie in plaats van huur" officieel geregeld kan worden. Ook de speciale VN-rapporteur voor het recht op adequate huisvesting, Raquel Rolnik, kwam onlangs uit met een rapport waarin hij opriep alternatieven te verzinnen voor huisbeleid dat gebaseerd is op krediet en eigendom. Ook de ontwikkeling van een particuliere huursector is een belangrijk middel, aldus zijn rapport.