Haïtiaanse vluchtelingenkampen ''nachtmerrie'' voor vrouwen

Volgens Annie Gell, coördinator van het Bureau des Avocats Internationaux in Port-au-Prince, heerst er een ''ongelooflijk onveilige situatie voor vrouwen en meisjes in de kampen.'' De belangrijkste redenen zijn ''het gebrek aan verlichting en te weinig patrouilles." "En vrouwen hebben simpelweg geen deur om te sluiten'', aldus Gell.

Volgens een studie van de rechtsfaculteit van de universiteit van New York die deze maand gepubliceerd werd, zijn sinds de aardbeving in 14 percent van de huishoudens in de kampen één of meer vrouwen slachtoffer geworden van verkrachting of ongewenste intimiteiten.

Annie Gell beschuldigt de VN-vredesmissie in Haïti ervan enkel toezicht te houden in de buitenranden van kampen en nooit de plekken te bezoeken waar de vrouwen echt gevaar lopen. Volgens Marie Françoise Vital Metellus, een medewerker van de VN-vredesmissie, heeft de vredesmacht de speciale eenheid UNPOL gecreëerd om het seksueel geweld in de kampen in te dijken. Maar er zijn ongeveer duizend kampen in het land, en de meeste daarvan zijn overbevolkt, wat tot een onoverzichtelijke situatie leidt. 

Plaatselijk initiatief

Volgens Lisa Davis van de vrouwenrechtengroep MADRE zijn het de plaatselijke verenigingen "die weten wat er moet gebeuren: zij hebben de expertise en leven en werken dagelijks in de kampen." Eén van deze plaatselijke verenigingen is  KOFAVIV, een Haïtiaanse organisatie die in 2004 door slachtoffers van verkrachting werd opgericht. Na de aardbeving begon de vereniging ook in de kampen te werken.

Op 25 maart trokken MADRE, het Bureau des Avocats Internationaux, het Instituut voor Gerechtigheid en Democratie in Haïti en Women's Link Worldwide naar de Inter-Amerikaanse Commissie voor Mensenrechten (IAHCR) in Washington. Daar getuigden onder meer Malya Appolon-Villard, Marie Eramithe Delva and Jocie Philistin, drie Haïtiaanse vrouwen, over de zware problemen in de kampen. Volgens Annie Gell komt de situatie er neer op een regelrechte ''nachtmerrie'' voor vrouwen.

Binnen twee weken zal de IAHCR een beslissing nemen. De Haïtiaanse overheid is dan wettelijk verplicht deze beslissing te respecteren en actie te ondernemen. De vraag is alleen wat er na de aardbeving overblijft van de overheid. De Haïtiaanse staat lijkt momenteel de capaciteit niet te hebben om seksueel geweld aan te pakken. Haïti heeft weliswaar een Ministerie van Vrouwenzaken en Vrouwenrechten, maar de programma's die daar worden opgesteld, worden zelden uitgevoerd door een gebrek aan middelen, zegt Vital Metellus. ''Toch is het de staat die zal moeten optreden, maar in de huidige omstandigheden zal ze de steun nodig hebben van vrouwengroepen en VN-agentschappen.''

Activisten zeggen dat er dringend geld nodig van de donoren om het probleem te helpen bestrijden. Annie Gell benadrukt ook dat het nodig is de ''vervolgingssystemen in het binnenland te herstellen'', aangezien de meeste daders van seksueel geweld tegenwoordig niet bestraft worden op Haïti.