“Erken de slopende invloed van conflict op voedselzekerheid”

Nyalen Kuong moest samen met haar dochters vluchten nadat haar dorp in Zuid-Soedan was aangevallen. Kuongs echtgenoot en haar twee zonen lieten daarbij het leven, het vee van het gezin ging verloren. Samen met andere dorpsgenoten kwam Kuong terecht in moerassig gebied. Door ondervoeding werd ze ziek en belandde in een kampziekenhuis.

Na haar herstel voorzag de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO) haar van visgerief, dat ze nu gebruikt om aan voedsel te geraken.

Ondervoeding

Zuid-Soedan is de jongste staat van Afrika, maar het land zit verwikkeld in burgerconflict sinds december 2013. 2,8 miljoen mensen die afhankelijk zijn van de veehouderij om te overleven, zijn volgens de FAO kwetsbaar voor acute ondervoeding.

Het verhaal van Kuong verschilt niet veel van dat van andere mensen in conflictzones over de hele wereld. Oorlog en conflict kosten velen hun inkomen en verhogen de kans op hongersnood en ondervoeding. Dit is een van de grootste uitdagingen van onze tijd.

Resolutie 2417

In mei 2018 nam de Veiligheidsraad resolutie 2417 (2018) aan, die expliciet de link legt tussen honger en conflict en partners oproept burgers niet alleen te beschermen maar er ook voor te zorgen dat in tijden van conflict de toegang tot voedsel en de productie van voedsel bewaard blijft.

Honger in de wereld is drie jaar op rij opnieuw toegenomen, stelt de VN in een rapport van september dit jaar. Volgens de berekeningen hebben 821 miljoen mensen honger, 150 miljoen kinderen hebben een groeiachterstand. Dit brengt de doelstelling om honger snel te beëindigen ernstig in het gedrang.

De FAO gebruikt zijn mandaat om honger en ondervoeding te beëindigen, en vrede te bewerkstelligen. Dit moet uiteindelijk leiden tot voedselzekerheid, gelinkt aan de Ontwikkelingsdoelen (SDG’s) en de Agenda 2030.

Voedselzekerheid fundamenteel

“Agenda 2030 linkt duurzame ontwikkeling aan vrede en roept op tot conflictpreventie en herstel”, zegt Enrique Yeves, directeur communicatie bij de FAO.

Yeves benadrukt dat inspanningen die leiden tot inkomens uit de landbouw en voedselzekerheid fundamenteel zijn in het kader van conflictpreventie en het behoud van vrede omdat ze als geen ander de symptomen maar ook de oorzaken van conflict aanpakken.

“Het wordt tijd dat alle landen en alle mensen de woorden uit de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens waarmaken. Hierin worden de inherente waardigheid en de gelijke en onvervreemdbare rechten van alle leden van het menselijke ras erkend”, zei secretaris-generaal António Guterres, in een boodschap naar aanleiding van de Werelddag voor de Vrede op 21 september en de 70e verjaardag van het mensenrechtenverdrag.

Van lokaal naar globaal

Volgens de FAO zijn veel mensen die in conflictregio’s wonen volledig aangewezen op landbouw voor hun eten en hun overleving. Uit landbouw halen twee derde van de mensen in crisisgebieden hun dagelijkse inkomen. Sinds 2000 heeft 48 procent van de burgeroorlogen zich afgespeeld in Afrika, waar de toegang tot het platteland de basis vormt voor het levensonderhoud van velen. In 27 van de 30 conflicten tussen landen in Afrika heeft landbouwgrond een belangrijke rol gespeeld.

“Conflictsituaties kunnen niet verholpen worden door enkele eenvoudige ingrepen”, zegt David Moore, onderzoeker en econoom aan de Universiteit van Johannesburg. “Enkel als lokale actoren gaan samenwerken met globale agentschappen, kunnen sommige problemen aangepakt en misschien opgeheven worden.”

Vrede via landbouw

Hij benadrukt de belangrijke rol van instellingen zoals de FAO die vrede willen bereiken via de weg van voedselzekerheid en landbouwontwikkeling.

Een van de grote verwezenlijkingen is het verhogen van het globale bewustzijn dat vrede ook te maken heeft met andere zaken dan militaire strategie. “Zo heeft de FAO onder meer een bewustzijnscampagne, de Alliantie voor Voedselzekerheid en Vrede van de FAO en de laureaten van de Nobelprijs voor de Vrede, met tien Nobelprijslaureaten als leden”, zegt Yeves.

Deze leden zijn onder meer de ‘bankier van de armen’, Muhammad Yunus, vrouwenrechtenactiviste Tawakkol Karman en Juan Manuel Santos, die tot dit jaar president van Colombia was en in 2016 de Nobelprijs voor de Vrede kreeg.

Vandaag wordt tijdens de 73e Nelson Mandela Vredes-top een nieuw lid voorgesteld: Graça Machel, weduwe van voormalig president van Zuid-Afrika Mandela. Zij wordt voorgesteld als erelid van de Alliantie als erkenning voor de strijd van haar overleden echtgenoot voor vrede en vrijheid.