2020: Nog tien jaar om de Duurzaamheidsdoelen te halen (OPINIE)

Vrede en ontwikkeling zijn onlosmakelijk verbonden met elkaar. Werken aan vrede is bevorderend voor ontwikkeling, en vice versa. Daarom zijn conflictpreventie en ontwikkelingswerk cruciaal in Oost-Afrika, maar dat neemt niet weg dat betekenisvolle vooruitgang boeken niet altijd vanzelfsprekend is.

António Guterres was zich hier goed van bewust toen hij in januari 2017, het begin van zijn ambtstermijn als secretaris-generaal van de VN, structurele hervormingen aan de organisatie tot prioriteit maakte. Het doel: betere resultaten door samenwerking en integratie. 2019 was het jaar waarin de impact van deze hervormingen reëel werd en nergens meer werd gevoeld dan in de pijlers vrede, conflictpreventie en ontwikkeling binnen de VN.

Samenwerking op meerdere fronten 

Maar in een omgeving die gekenmerkt wordt door diverse agentschappen, fondsen en programma’s kunnen hervormingen rommelig en gecompliceerd uitdraaien. In Kenia alleen al zijn 23 verschillende agentschappen en programma’s actief maar het moet gezegd: we hebben de uitdaging om de verworvenheden en de belangen van individuele  agentschappen te behouden, kunnen overstijgen en telkens het algemene belang voorop kunnen stellen. Zo hebben we enkele baanbrekende mijlpalen weten te bereiken in de samenwerking met overheden, burgerorganisaties en de private sector. 

Wat daarbij het meeste opviel was het feit dat we erin geslaagd zijn om landsgrenzen te overstijgen. Oost-Afrika heeft immers te maken met enorme bedreigingen voor vrede en ontwikkeling op meerdere fronten, maar de respectievelijke landenteams van de VN hebben door middel van samenwerking de antwoorden op deze dreiging op elkaar afgestemd. 

Grensconflicten

Moordende grensconflicten en de effecten van de klimaatverandering stelden de VN-teams in Kenia en Oeganda bijvoorbeeld voor een enorme uitdaging, maar samen sloten ze een pact dat streeft naar duurzame ontwikkeling in de Karamoja-regio.

Dit pact is geënt op een andere succesvolle regionale samenwerking, namelijk die ter hoogte van de Keniaans-Ethiopische grens waar gemeenschappen die gewend waren aan steeds terugkerende vijandelijkheden, nu samen zoeken naar gemeenschappelijke oplossingen en kansen op sociaaleconomisch vlak.

Jeugd voelt zich verwaarloosd

Wij geloven dat deze regionale aanpak van preventie, vredeshandhaving en diplomatie een bijzondere impact zal hebben op de jeugd, bij wie het gevoel verwaarloosd en genegeerd te worden nog sterk leeft. Dat blijkt een ideale voedingsbodem voor extremisme en radicalisering, dus werd dit gegeven een belangrijk punt van overleg tijdens de Conferentie op Hoog Niveau over Terrorismebestrijding en de Preventie van Gewelddadig Extremisme in Nairobi, in juli vorig jaar. 

Dezelfde regionale aanpak zagen we in april 2019 toen Kenia, Oeganda, Tanzania, Ethiopië en Somalië een Actieplan overeen kwamen om de praktijk van vrouwenbesnijdenis (FGM) over de verschillende grenzen heen te beëindigen.  

Het was voor het eerst dat meerdere landen samenkwamen om deze verderfelijke, grensoverschrijdende misdaad aan te pakken.

Waardig leven, ook als vrouw

Maar er zijn nog veel andere problemen in deze regio die aandacht verdienen, en dat doen we onder meer in het UN Development Assistance Framework 2018-2022. Hierin liggen zaken vervat zoals gendergelijkheid en vrouwenrechten want in nog té veel gemeenschappen blijkt het simpele feit om als vrouw geboren te worden iemands kansen op een waardig leven gigantisch te beperken.

Onze focus om de meest kwetsbare mensen niet achter te laten, kan rekenen op veel positieve respons van onze partners in nationale en regionale overheden.  

Vandaag zijn we 2020, het jaar waarin het decennium van actie begint en we een sprint moeten inzetten om de SDG's te realiseren. Het VN-team in Kenia rolt alvast de mouwen op en toont een pak meer ambitie. We zullen regionale en publiek-private partnerschappen verbeteren terwijl we samenwerken met de regering om miljoenen burgers in deze regio uit de armoede te tillen en hun mensenrechten te verdedigen.

SDG-innovatielab

We werken aan manieren om ontwikkeling te realiseren, zoals de oprichting van een SDG-innovatielab door de regering van Kenia, het Center for Effective Global Action aan de Universiteit van Californië, de Rockefeller Foundation en de VN. Het SDG-lab zal werken met big data, technologie en innovatie om impact te krijgen en schaalvergroting te bereiken.

Het VN-landenteam in Kenia heeft het in 2019 gedurfd om, zoals plaatsvervangend secretaris-generaal Amina Mohammed het zei, “wat minder orthodox” uit de hoek te komen. We hebben het gewaagd om verder te denken en te handelen dan wat de klassieke oplossingen voorschrijven en we zullen er alles aan doen om ook effectief te realiseren wat de mensen in Kenia nodig hebben, nu en in de toekomst.