Voedselcrisis Sahel overschaduwd door regionaal conflict

"Het grootste probleem is dat het voedsel conflictgebieden zoals de Centraal-Afrikaanse Republiek (CAR) niet bereikt door de instabiele en onveilige situatie daar. De internationale gemeenschap heeft hier geen antwoord voor klaar", zegt Jose Graziano da Silva van de VN-Voedsel- en Landbouworganisatie (FAO).

Sahellanden die momenteel geconfronteerd worden met voedseltekorten zijn Mali, Mauritanië, Gambia, Senegal, Burkina Faso, CAR, Niger, Tsjaad en Nigeria.

Recent onderzoek van de hulporganisatie Action Aid benadrukt dat vooral de situatie in Nigeria en Senegal alarmerend is.

Opendeur

Vorige maand nog verzochten de Verenigde Naties (VN) om hulp ten bedrage van meer dan 2 miljard dollar voor 20 miljoen mensen die met voedselonzekerheid kampen in de Sahel, een regio die van de Saharawoestijn in Noord-Afrika tot aan de zuidelijke savanne in Soedan zwaar lijdt onder extreme droogte en voedseltekorten.

Volgens schattingen zal de voedselonzekerheid in de Sahel dit jaar met 40 procent toenemen ten opzichte van 2013. Toen hadden 11,3 miljoen mensen onvoldoende voedsel en was er 1,7 miljard dollar donorgeld nodig voor de regio.

Chronisch ondervoede mensen in de Sahel krijgen het momenteel nog harder te verduren omdat regionale conflicten ongeveer 724.000 vluchtelingen op de been brachten en nog eens 495.000 mensen ontheemd zijn in eigen land.

Volgens gegevens van de VN heeft een opendeurbeleid in Tsjaad ervoor gezorgd dat het land 419.000 vluchtelingen opvangt (86.000 uit CAR en 333.000 uit Darfoer in Soedan).

Mauritanië vangt momenteel 103.000 vluchtelingen op, en Burkina Faso 43.000, voornamelijk uit Mali.

Voedseltransport verhinderd

Sinds de crisis in Mali begon in maart 2012 zorgt de instabiliteit in het noorden en de slechte infrastructuur ervoor dat het nodige voedsel de bevolking niet kan bereiken.

"Mali’s probleem is niet de landbouw, maar de logistiek. Het lukt niet om het nodige voedsel veilig naar alle uithoeken van het land te krijgen. De boeren produceren genoeg maar het voedsel is beperkt in zijn beweging", zegt Issa Konda van de delegatie uit Mali op de FAO-conferentie.

Ondanks de inspanningen om Mali te stabiliseren, waaronder de inzet van een vredesmacht en presidentsverkiezingen midden 2013, keren slechts weinig Malinese vluchtelingen terug naar hun vaderland. Zij vrezen de broze humanitaire situatie.

Sinds 2012 beschouwen veel Malinese vluchtelingen buurland Niger als een veilige haven, dat meer dan 51.000 vluchtelingen opvangt (47.000 uit Mali en 4000 uit Nigeria).

Maar het vorige regenseizoen was teleurstellend voor Niger.  "De situatie is nijpend", zegt Amadou Diallo van het ministerie van Landbouw in Niger. "Wij zijn niet in staat om aan de vraag naar voedsel te voldoen. Er zijn niet alleen de stijgende bevolking en de binnenkomende vluchtelingen, er is ook de verschrikkelijke droogte waardoor de voedselvoorziening afneemt."

Van de lijst van 25 landen die de VN als meest kwetsbaar aanduiden, bevinden er zich 13 in de Sahel. "Zolang er onzekerheid is, zullen ook de voedselproductie en de toegang tot voedsel in gevaar zijn", zegt Gerda Verburg van het VN-comité voor Voedselzekerheid. "De Sahel heeft de oplossingen en de capaciteit is er ook. Maar de betrouwbaarheid en de stabiliteit ontbreken om de voedselonzekerheid adequaat te kunnen aanpakken."