Studie bij mangoesten toont aan hoe omgeving verspreiding van infectieziekten beïnvloedt

De studie onder leiding van Kathleen Alexander van de Amerikaanse universiteit Virginia Tech onderzoekt de manieren waarop landschappen het gedrag van dieren beïnvloeden alsook de dynamiek in de verspreiding van infectieziekten.

Door mangoesten in verschillende omgevingen in Botswana te observeren, konden onderzoekers inzicht krijgen in de manier waarop landtypes en diergedrag op elkaar inwerken en de verspreiding van een nieuw type tuberculose beïnvloeden.

Communicatieroute

“Gestreepte mangoesten gebruiken geurmarkering om informatie door te geven”, zegt Alexander. “Geurmarkeringen worden in de omgeving afgezet en bevatten geursignalen die informatie van de ene mangoest naar de andere overbrengen.”

Het nieuwe type tuberculose heeft in wezen de communicatieroutes van de mangoeste gekaapt, legt Alexander uit. “Als mangoesten informatie uitwisselen met elkaar, kunnen ze ook de tuberculose overdragen.”

Alexander observeerde via camerabeelden het mangoestengedrag in beschermde parklandschappen, stedelijke omgevingen en andere locaties met verschillende kenmerken. Het resultaat was een uitgebreide dataset van gedragsinteracties van mangoesten in verschillende soorten landschappen.

Geurmarkering

“Wat we ontdekten is dat het landtype de waakzaamheid van dieren, het alert zijn voor roofdieren en concurrente sterk beïnvloedt. Dit kan ook de overdracht van ziektes bepalen en, als de geurmarkeringen toenemen, superziekte-verspreidende landschappen creëren.”

“Mangoesten die zich bijvoorbeeld in het Chobe National Park bevonden, moesten waakzaam zijn voor roofdieren”, legt mede-onderzoekster Carole Anne Nichols uit. “Zij zullen minder snel geurmarkeringen aanbrengen. Als je op de vlucht bent voor een roofdier, stop je niet om een bericht achter te laten voor een ander dier. Je rent voor je leven.”

Maar in toeristenlodges waar er potentieel veel voedsel aanwezig is, zagen de onderzoekers een toename van het olfactorische communicatiegedrag van mangoesten. In dit specifieke onderzoek betekende dat ook een toename van de ziektekiemen.

Overdracht door dieren

Alexander stelt dat deze inzichten het belang aantonen van het begrijpen van complexe interacties tussen landschappen en gedrag bij het voorspellen van de overdracht van ziektekiemen.

“Besmettelijke ziekten zullen blijven opduiken, zoals we vandaag onder meer zien met het nieuwe coronavirus”, concludeert ze. “Onze resultaten wijzen op een urgentie om te begrijpen hoe landschapstypen het gedrag van dieren beïnvloeden en hoe deze interacties de kans op overdracht van ziekten tussen dieren en mensen kunnen vergroten of verkleinen.”

De studie is gepubliceerd in het tijdschrift Frontiers in Ecology and Evolution.