Nepalese tapijtwevers hangen in de touwen

"We hebben een exportvriendelijk beleid nodig", zegt Surendra Dhakal, de directeur van de Associatie van Nepalese Tapijtexporteurs (NCEA). De vereniging wil ook speciale zones waar voor de producenten een gunstiger belastingregime geldt. "We moeten er ook van uit kunnen gaan dat we klanten tijdig hun bestelling kunnen leveren. De regering moet ons industriële zekerheid bieden", maakt Dhakal zijn wenslijstje af.
In de eerste helft van de jaren negentig waren tapijten goed voor een derde van de totale Nepalese export. In 1994, het piekjaar, telde Nepal drieduizend bedrijven die tapijten produceerden. De sector bood direct en indirect werk aan 1,2 miljoen mensen. In 2000 was het exportvolume met een vijfde teruggelopen, maar die uitvoer leverde toch nog altijd 10,4 miljard Nepalese roepie op, 110 miljoen euro tegen de huidige wisselkoers. Dat is veel geld voor het straatarme land
Vorig jaar bracht de export van tapijten Nepal nog amper 5,3 miljard roepie (56 miljoen euro) op. Er zijn nog ongeveer zeshonderd bedrijven over in de sector, en niet meer dan honderdduizend Nepalezen verdienen nog hun brood met tapijten.

India

Volgens Dhakal zijn er twee hoofdredenen voor de achteruitgang. "Iedereen in Nepal begon tapijten te weven, en daar leed de kwaliteit onder. En India kwam op de markt, met veel lagere prijzen." Alleen al in Bhadohi, een district in de Indiase deelstaat Uttar Pradesh, doen al zowat vijfhonderd dorpen niet anders meer dan tapijten weven. Een wever in Bhadohi krijgt volgens Dhakal ongeveer 25 euro per maand, minder dan de helft van wat zijn collega's in Nepal verdienen.
Ook de internationale recessie doet zich voelen. Duitsland, ooit de belangrijkste importeur van handgeknoopte tapijten uit Nepal, voerde vorig jaar maar voor 1,45 miljard Nepalese roepie van die tapijten in. In 2000 konden de Nepalezen nog voor 6,77 miljard roepie handgeknoopte tapijten naar Duitsland exporteren.
Gelukkig deed de uitvoer naar de VS het de laatste jaren net beter – de Nepalese tapijtuitvoerders noteerden een stijging van 1,47 miljard Nepalese roepie in 2000 tot 2,18 miljard in 2009. Dat heeft volgens Dhakal te maken met de Amerikaanse voorliefde voor kwalitatief hoogwaardige tapijten, en daarin geeft Nepal India het nakijken. "Maar als onze regering niet dringend iets onderneemt, steekt India ons ook in dat segment voorbij", waarschuwt Dhakal.
Het probleem is dat Nepal al veertien jaar met ernstige politieke crisissen worstelt en dat de opeenvolgende regeringen niet toekomen aan ernstig beleidswerk. De burgeroorlog waarin Nepal tussen 1996 en 2006 verwikkeld was, had ook een direct effect op de tapijtsector. De overheid probeerde de kweek van schapen te stimuleren om de dure import van de wol voor de tapijten te beperken, maar de meeste dieren werden opgegeten door hongerige rebellen.