Kirgizië volgt Russisch voorbeeld: ngo's verder onder druk

Het Kirgizische wetsvoorstel, dat deze week wordt besproken in het parlement, strookt niet met nationale en internationale mensenrechtenstandaarden, stellen de organisaties, waaronder het International Partnership for Human Rights in Brussel en het  Nederlandse Helsinki Comité.

Op 19 mei diende de Mensenrechtencommissie van het Kirgizische parlement een voorstel in om diverse aanpassingen te doen aan bestaande wetten die betrekking hebben op ngo's. Een eerdere poging in 2013 om de wet aan te passen mislukte.

De amendementen van de wetten zijn grotendeels gekopieerd uit Rusland, waar het sinds kort mogelijk is om buitenlandse ngo's het land uit te zetten en medewerkers te vervolgen, als de "nationale veiligheid in gevaar wordt gebracht." In 2012 moesten organisaties die financiering kregen vanuit het buitenland zich al laten registreren.

Politieke activiteiten

Net als Rusland overweeg Kirgizië nu ook om ngo's aan te merken als 'buitenlands' als ze financering ontvangen uit het buitenland en betrokken zijn bij "politieke activiteiten." Een term die zeer breed gedefinieerd wordt als activiteiten gericht op het beïnvloeden van overheidsbeleid of de publieke opinie. Dat betekent concreet dat de activiteiten van vrijwel elke ngo onder deze definitie kunnen vallen.

De meeste ngo's in Kirgizië ontvangen (deels) financiering uit het buitenland. Ngo's die weigeren zich te registreren kunnen onder de nieuwe wet het land uitgezet worden of tot sluiten worden gedwongen. Het wetsvoorstel "geeft de autoriteiten bredere macht om organisaties te inspecteren en zich te bemoeien met de interne zaken van ngo's en introduceert nieuwe, problematische bepalingen over strafrechtelijke aansprakelijkheid voor vertegenwoordigers van ngo's", stellen de mensenrechtenorganisaties in hun brief. "

De ngo's stellen dat hun werk al transparant is en dat aparte wetgeving in het kader van de nationale veiligheid niet nodig is. "Pogingen van ngo's om inzicht te krijgen in het werk van de autoriteiten en deel te nemen aan discussies over kwesties van publiek belang, zijn legitieme en waardevolle activiteiten", schrijven de mensenrechtenorganisaties. "Het is onzinnig om te suggereren dat ngo's bezig zijn met geheime politieke opdrachten van buitenlandse donoren, waarvan geld ontvangen wordt via open aanbestedingsprocessen."

Ze roepen het Kirgizische parlement daarom op de wet te verwerpen, zich te onthouden van de stigmatisering van ngo's vanwege hun bronnen van financiering, nauw samen te werken met de ngo's als het gaat om het amenderen van de bestaande wetgeving en de internationale mensenrechtenstandaarden te respecteren.