Internationale donoren vonden al 7,6 miljard dollar voor Libanon

Saudi-Arabië zegde vandaag voor een miljard dollar hulp toe en is daarmee voorlopig de gulste gever van de conferentie. Gastland Frankrijk zegde eerder een lening tegen gunstige voorwaarden van een half miljoen euro toe, en de Europese Commissie komt met ongeveer evenveel geld over de brug. De Verenigde Staten geven 770 miljard dollar, waarvan ongeveer 200 miljoen bestemd is voor de aankoop van wapens door het Libanese leger.

De Belgische premier Guy Verhofstadt deed nog eens twintig miljoen euro bij een eerder engagement van vijf miljoen euro. Tien miljoen euro zal in de vorm van projecten voor ontwikkelingshulp worden besteed. Verhofstadt herinnerde er ook aan dat 400 Belgische soldaten in Libanon als ontmijners actief zijn en op die manier een waardevolle bijdrage leveren tot de ontwikkeling van de landbouweconomie in het zuiden van Libanon.

Het geld moet de regering van premier Fouad Siniora, die in een vorig leven bankier was, toelaten in de volgende maanden de lonen van de ambtenaren en de soldaten te blijven betalen. Na de oorlog met Israël is de Libanese economie in 2006 met 6 procent gekrompen en is de buitenlandse schuld opgelopen tot 41 miljard dollar, het equivalent van 180 procent van het bruto binnenlands product (bbp).

Om de geldgevers over de brug te halen heeft Siniora een uitgebreid herstructureringsplan voorgelegd dat de buitenlandse schuld tegen 2010 tot 140 procent van het bbp moet herleiden. Het gaat onder meer om een besparingen in de overheidsuitgaven, de sanering van de zwaar verlieslatende nationale elektriciteitsmaatschappij, de privatisering van de telefoonmaatschappij, hervormingen in de sociale zekerheid en de pensioenen en het optrekken van de BTW tot 15 procent tussen 2008 en 2010.

Het plan van de regering gaat daarbij wel uit van de optimistische veronderstelling dat de Libanese economie vanaf 2007 opnieuw met 4 tot 5 procent per jaar zal groeien. Dat lijkt alleen mogelijk wanneer de regering Siniora erin slaagt de politieke patstelling in eigen land te doorbreken.

De oppositie, die bestaat uit de sjiitische partijen Hezbollah en Amal en aanhangers van de christelijke generaal Michel Aoun, verwijt de regering Siniora corruptie en een te zachte houding tegenover Israël. Ze eist haar aftreden en nieuwe verkiezingen. Bij een algemene staking die de oppositie dinsdag organiseerde, vielen drie doden en een honderdtal gewonden. Bij veel Libanezen wekte dat onaangename herinneringen aan de burgeroorlog die het land vele jaren verscheurde.



Het huidige politieke conflict ontstond toen eind november zes sjiitische ministers de regering verlieten uit protest tegen de oprichting van een internationale rechtbank die de moord op de Libanese premier Rafik Hariri in 2005 moet onderzoeken. Die aanslag wordt toegeschreven aan Syrië, dat de voornaamste wapenleveranciers is van Hezbollah. De meerderheid van premier Siniora, de Beweging van 14 maart, dankt haar verkiezing aan de golf van verontwaardiging die door Libanon trok na de moord op Hariri.

“De vraag is niet zozeer of de regering het geld bij elkaar krijgt, maar of ze het krijgt uitgegeven”, zo becommentarieerde Oussama Safa, hoofd van het Libanese Centrum voor Politieke Studies, de donorconferentie in de Libanese krant Daily Star. De Franse president Jacques Chirac verklaarde woensdag na afloop van een ontmoeting met Siniora dat “niets doen uiteindelijk meer zal kosten dan een engagement aan de zijde van Libanon.”

De voorzitter van het Libanese parlement, Ramil Berri, is leider van de sjiitische Amal-partij en weigert voorlopig het parlement bij elkaar te roepen om nieuwe ministers aan te duiden. Premier Siniola heeft nochtans een formule voorgesteld waarbij de meerderheidspartijen afzien van een tweederde meerderheid wanneer de pro-Syrische oppositie afziet van een blokkeringsminderheid.

“Iedereen staat met de Libanese vlag te zwaaien, maar om een land op te bouwen heb je ook een gemeenschappelijke vijand nodig. Daar knelt de schoen”, zo analyseerde Afif Osman, onderzoeker bij het Libanese Centrum voor Strategische studies in de Franse krant Le Monde.

De politieke verdeeldheid in Libanon is ook het gevolg van de machtstrijd van verschillende buitenlandse actoren in de regio. “Er is het conflict tussen Syrië en Israël, tussen de VS en Syrië, tussen westersgezinde soennitische Arabische landen onder leiding van Saoedi-Arabië en de sjiitische islam onder aanvoering van Iran en, overkoepelend, het conflict tussen Washington en Teheran”, zo analyseert de International Crisis Group de situatie in zijn jongste rapport.

Syrië en Iran zijn de grote afwezigen op de conferentie. De Franse premier Chirac speelde vorige week met het idee een minister naar Teheran te sturen, maar werd teruggefloten door de VS en Saudi-Arabië. De Saudische minister Saoud al-Faycal zei in de Franse krant Le Figaro dat hij niet wilde dat de Iraanse invloed in de Arabische wereld op deze manier zou worden gelegitimeerd. “We herhalen tegenover Iran dat het zich niet met onze zaken moet bemoeien”, zei al-Faycal.

De Franse president Jacques Chirac gaf woensdag in een interview met twee Libanese televisiezender toe dat “het contact (met Iran, nvdr) voorlopig niet heeft plaatsgevonden omdat de modaliteiten niet duidelijk waren.” Hij sloot niet uit dat een contact met Iran nuttig zou kunnen zijn, “in het belang van Libanon”, en beloofde daarbij zijn bondgenoten op de hoogte te houden.