Hitte en droogte geselen armste Sri Lankanen

Volgens cijfers van de regering weegt de droogtegolf op 1,6 miljoen mensen en doet ze de oogst met 42 procent verschrompelen. De noordelijke en oostelijke provincies van Sri Lanka betalen de hoogste tol, omdat ze op landbouw zijn aangewezen en omdat er is geen infrastructuur is om de impact van natuurrampen op te vangen.

In de districten Kilinochchi en Mullaithivu bijvoorbeeld waren de meeste inwoners op de vlucht geslagen voor de hevige gevechten tussen het regeringsleger en de Tamiltijgers tijdens de laatste fase van de langlopende burgeroorlog. Vanaf 2010 begonnen ze geleidelijk terug te keren naar hun verwoeste dorpen.

Vier op de vijf districten van de Noordelijke Provincie heeft rampzalige armoedecijfers, aldus de overheid. Terwijl het nationale gemiddelde 6,7 procent bedraagt, laten districten in het noorden en oosten veel hogere cijfers optekenen: 28,8 procent in Mullaithivu, 12,7 procent in Kilinochchi, 8,3 procent in Jaffna en 20,1 procent in Mannar. Een enorm verschil met de 1,4 procent in Colombo.

"De noordelijke districten gaan al gebukt onder zeer hoge armoedecijfers, die zeker nog verslechterd zijn door de aanhoudende droogte", verklaart Muttukrishna Saravananthan, hoofd van het Point Pedro Institute of Development in Jaffna.

Schulden

"Ik heb al een jaar geen modder meer gezien", getuigt Murugesu Mohanabavan, een boer uit het dorp Karachchi, op ongeveer 300 km ten noorden van de Sri Lankaanse hoofdstad Colombo.

Hoewel Mohanabavan 80 are landbouwgrond heeft, goed voor een jaarinkomen van 200.000 roepie (1200 euro), heeft de droogte hem in de schulden gestort. "We hebben geen spaargeld meer, en ik moet nog een half gebouwd huis afwerken en twee kinderen naar school sturen", verklaart hij.

Landbouw is in Sri Lanka goed voor 10 procent van het jaarlijkse bbp, of ongeveer 360 miljoen euro. In de rurale provincies is minstens 30 procent van de bevolking voor haar inkomen hierop aangewezen.

Sinds kort zijn er beperkte maatregelen genomen om de getroffen bevolking te helpen, zegt Kugadasan Sumanadas, secretaris voor crisisbeheer in het Kilinochchi-district. Ongeveer 37.000 mensen krijgen bijvoorbeeld dagelijks water met een tanker toebedeeld.

"Maar als het niet snel regent, zullen we dit water uit andere provincies moeten halen. Meer mensen zullen dan meer hulp nodig hebben voor een langere periode. Daar is meer geld voor nodig, wat nu al een probleem is", zegt Sumanadas.

Klimaatverandering

"Het peil van de watervoorraden op het eiland is gezakt tot ongeveer 30 procent", verklaart Ivan de Silva, secretaris van het ministerie van Irrigatie en Waterbeheer. Volgens hem wordt de impact van de droogte erger gemaakt door twee factoren: de toenemende frequentie van extreme weersfenomenen en het gebrek aan degelijk waterbeheer.

"In het verleden legden we ons neer bij een stevige droogtegolf iedere tien tot vijftien jaar. Nu gebeurt dat bijna elk jaar", aldus De Silva.

Eind 2012 was er een gelijkaardige droogte die bijna 2 miljoen Sri Lankanen trof en de totale oogst tot amper 20 procent van de voorgaande jaren reduceerde. Aan die droogte kwam een einde door een reeks overstromingen van de orkaan Nilam.

Het besef dat het eiland zich beter moet wapenen tegen realiteit van de klimaatverandering, begint stilaan door te dringen. Deze week lanceerde de regering een klimaatprogramma van 80 miljoen euro, waarvan het overgrote deel naar infrastructuuraanpassingen gaat.

S M Mohammed, secretaris van het ministerie voor Rampenbestrijding, geeft toe dat er nog werk aan de winkel is. "Traditioneel reageren we op natuurrampen als ze zich voordoen, maar we zouden ons moeten wapenen tegen toekomstig onheil", besluit ze.