Crypto-debacle doet ook in Afrika heel wat dromen uiteenspatten

In de laatste maanden voor het faillissement had FTX nog een aantal grote evenementen gehouden in onder meer Zuid-Afrika, Nigeria en Ghana. Het faillissement deed schokgolven door de cryptowereld gaan en deed de waarde van grote cryptomunten kelderen.

Volgens persagentschap Reuters is een miljard dollar aan klantentegoeden verdampt. Het faillissement vormt nu ook het voorwerp van een gerechtelijk onderzoek in de Bahama's - waar FTX was gebaseerd.

Sparen voor een auto

Ook in Nigeria raakt het faillissement heel wat jonge mensen, die cryptomunten zien als een kans om aan de economische ellende met hoge inflatie en werkloosheid te ontsnappen.

“Het doet meer pijn dan ik kan uitdrukken”, zegt Osarieme Aghedo, een jonge marketeer bij een Nigeriaanse startup, die 8720 dollar geïnvesteerd had via FTX. Toen het nieuws over de implosie op Twitter circuleerde, probeerde hij tevergeefs zijn geld snel nog op te nemen. Hij had gehoopt er volgend jaar een auto mee te kunnen kopen.

Aghedo handelt al sinds 2017 in digitale valuta, zegt hij, en hij leed eerder al verlies toen hun waarde daalde. Maar de instorting van FTX heeft hem harder geraakt, omdat hij dacht dat het “risicovrij” was.

Goedkope bank

Net als veel andere Afrikanen gebruikte hij FTX immers ook vooral als bank, omdat het een jaarlijkse rente van 8 procent bood op “stablecoin”. 

Veel mensen gebruikten FTX ook om hun lokale valuta om te zetten in dollars, om hoge commissies op internationale stortingen te vermijden en om hun spaargeld te beschermen in tijden van hyperinflatie en politieke instabiliteit.

Cryptobeurzen spelen daar volop op in door consumenten in Afrika het hof te maken, en de acceptatie van cryptovaluta groeit snel op het continent. Nigeria staat op de elfde plaats op de wereldwijde index van onderzoeksbureau Chainalysis, en ook Kenia en Marokko staan in de top 20.

Ondanks de FTX-klap zegt Aghedo dat hij cryptomunten nog niet opgeeft. “Crypto heeft de wereldeconomie met elkaar verbonden”, zegt hij. “Dankzij crypto kan ik geld storten en ontvangen van mensen in vele landen, en dat zou voorheen onmogelijk zijn geweest.”

Geen bescherming

Cryptomunten zijn ontworpen om vrij te zijn van de controle van overheden en centrale banken. Ze maken online “peer-to-peer”-betalingen tussen gebruikers mogelijk, zonder tussenpersonen.

De relatieve anonimiteit biedt ook een toevluchtsoord voor criminelen, extremistische groeperingen en landen die sancties opgelegd kregen. Maar ze kunnen ook een reddingsboei zijn in economische crises, zeggen voorstanders.

Maar nu de implosie van FTX miljoenen gebruikers verweesd achterlaat is het onduidelijk wie nog zijn geld zal terugzien.

Zuid-Korea, Singapore en Japan waren tot oktober goed voor het hoogste aantal bezoekers aan FTX.com, blijkt uit cijfers van crypto-site Coingecko.

In Singapore was de 43-jarige Edward Choy aan het werk toen hij hoorde over de problemen bij FTX. Hij begon onmiddellijk met het uitbetalen van zijn stortingen, slechts enkele uren voordat opnames werden opgeschort.

“Ik kon ongeveer 90 procent van mijn geld terughalen”, vertelt Choy die al sinds 2017 investeert in cryptomunten. “Maar ik weet dat veel anderen er niets uit konden halen - sommigen hadden bijna al hun bezittingen in FTX gestopt en zijn nu alles kwijtgeraakt.”

Overheden

De implosie van verschillende platformen dit jaar hebben de discussie over strengere regels voor cryptovaluta aangewakkerd. De waarde van Bitcoin daalde met meer dan 70 procent tegenover de recordhoogte van 69.000 dollar in november vorig jaar.

Verschillende investeerders geven de overheid de schuld van zwakke regelgeving en controle, en gebrek aan bescherming van gebruikers.

“Ik had mijn portefeuille van zes cijfers verplaatst van Binance naar FTX”, plaatste Alfred Lee op een Facebook-groep voor crypto-gebruikers in Singapore. “Het lukte me niet snel genoeg er weg te geraken, omdat ik op vakantie was.”

Binance werd vorig jaar in Singapore verboden wegens overtreding van de lokale regels voor betalingsdiensten.

Belangrijke les

De Monetary Authority of Singapore (MAS) liet al weten dat het lokale gebruikers niet kon beschermen tegen de implosie van FTX, omdat het platform er geen vergunning had gekregen en offshore werkte. 

“De belangrijkste les uit het FTX-debacle is dat handelen in elke cryptocurrency, op elk platform, gevaarlijk is”, stelt de dienst in een verklaring. “Zoals we herhaaldelijk hebben gesteld, is er geen bescherming voor burgers die in cryptomunten beleggen. Ze kunnen al hun geld verliezen.”

In Ghana is er nog geen reactie van de overheid op de implosie van FTX. De 21-jarige Elisha Owusu Akyaw, die vaak post over crypto op Twitter en TikTok, zegt dat hij zo’n 200 dollar had geïnvesteerd via het platform. “Nu is dat nog 6 dollar waard.” Ooit had hij veel meer investeringen via FTX, maar die had hij al afgebouwd nadat cryptomunten sterk in waarde begonnen te verminderen.

Akyaw, die heeft samengewerkt met FTX en andere platformen om hun producten te promoten onder zijn twaalfduizend volgers, maakt zich vooral zorgen over de gevolgen van de huidige chaos op zijn rol als crypto-influencer. “Het geld is voor mij niet het grootste probleem”, zegt hij. “Wel de impact op de reputatie van de crypto-industrie… het gaat om vertrouwen in een concept waar ik het grootste deel van mijn leven tot nog toe aan heb gewijd.”

__

Dit artikel is eerder verschenen bij IPS-partner Thomson Reuters News Foundation