Saoedi-Arabië niet happig op kernwapens

Het rapport 'Atomic Kingdom: If Iran Builds the Bomb, Will Saudi Arabia Be Next?', stelt vast dat Riyad wel "zeer gemotiveerd zou zijn om een of andere vorm van nucleaire afschrikking te hebben als tegenwicht tegen een Iraanse bom."

Maar die afschrikking zal eerder gezocht worden onder de vlag van de Verenigde Staten, niet zozeer door een eigen wapenprogramma op te zetten of wapens te kopen in Pakistan, ondanks nauwe banden met Islamabad, staat in het rapport. Dat is uitgegeven door het Center for a New American Security (CNAS), een denktank die een aantal hoge functionarissen voor het Pentagon en het ministerie van Buitenlandse Zaken leverde onder president Barack Obama.

Noord-Korea deed een kernproef in 2006, maar geen van de buurlanden volgde dat voorbeeld. "Saoedi-Arabië zal waarschijnlijk eerder een agressievere versie van zijn huidige conventionele defensiestrategie nastreven, en nucleaire veiligheid overlaten aan Pakistan of de Verenigde Staten", schrijft Colin Kahl, hoofdauteur van het rapport. Samenwerking met de Amerikanen is in dat opzicht aantrekkelijker dan met Pakistan, meent hij.

Onacceptabel

De nieuwe studie zet vraagtekens bij beweringen van zowel Israël en als de VS dat Iran met zijn kernwapenprogramma buurlanden ertoe aanzet ook kernwapens te ontwikkelen of kopen. Na een stop van zeven maanden zullen Iran en de zogenoemde P5+1 (de VS, Groot-Brittannië, Frankrijk, Rusland, China en Duitsland) volgende week gesprekken over het Iraanse kernprogramma hervatten. Weinig mensen verwachten echter een doorbraak. Het wachten is op mogelijke verandering als in juni een nieuwe Iraanse president aantreedt.

Dat er weinig vooruitgang wordt geboekt, verhoogt de druk op de regering-Obama om strenger te zijn tegenover Teheran, door middel van sancties en dreigementen over het gebruik van militaire kracht. Die boodschap zal waarschijnlijk ook klinken op de jaarlijkse conferentie van het American Israel Public Affairs Committee (AIPAC) begin maart, waar vrijwel alle Amerikaanse Congresleden hun gezicht zullen laten zien.

Israëlische en Amerikaanse functionarissen stellen al lange tijd dat een nucleair bewapend Iran "onacceptabel" is, omdat, naar hun mening, "afschrikking" zoals destijds de strategie ten opzichte van de Sovjet Unie was, niet werkt.

Sommige Israëlische leiders, in het bijzonder premier Benjamin Netanyahu, stellen dat door Teherans religieuze "messianisme", afschrikking niet werkt. Zowel Israëlische als Amerikaanse leiders beweren ook dat er een kettingreactie in gang wordt gezet als Iran kernwapens zou verkrijgen. Rivalen in de toch al onrustige regio, zoals Turkije, Egypte en Saoedi-Arabië, zouden dan eveneens kernwapens willen bezitten.

Dat laatste argument, dat veel genoemd wordt door de Israëllobby en neoconservatieve denktanks, wordt algemeen aanvaard. Maar "het klopt waarschijnlijk niet", stelt het rapport.

Turkije en Egypte

In overeenstemming met de visie van de regering benadrukt de nieuwe CNAS-studie dat het doel moet blijven om Iran ervan te weerhouden kernwapens te bezitten. "Omdat zelfs een klein risico op een poly-nucleair Midden-Oosten voorkomen moet worden."

"Tegelijkertijd moet er in stilte worden gewerkt aan een indammingspolitiek, inclusief een mogelijke nucleaire garantie aan Saoedi-Arabië, voor het geval dat preventieve maatregelen (inclusief de inzet van militaire middelen) mislukken", staat in het rapport.

Aangezien die stelling komt van Kahl en het CNAS, zal dat bij neoconservatieven en de Israëllobby de gedachte voeden dat Obama, ondanks zijn betrokkenheid bij preventie, ten koste van alles wil voorkomen dat de Verenigde Staten bij een nieuwe oorlog in de islamitische wereld betrokken raken.

Hoewel de focus bijna volledig op Saoedi-Arabië is, wijst het rapport er ook op dat Egypte en Turkije vermoedelijk niet met een wapenprogramma zullen reageren als Iran kernwapens zou bezitten. Egypte ziet Teheran niet als "existentiële dreiging" en heeft al genoeg andere problemen. Turkije is lid van de NAVO en ook dat kan als afschrikmiddel worden gebruikt.