Immigranten als vuil behandeld in Libië

De 23-jarige vuilnisman Saani Bukabar is gemakkelijk te herkennen in het oude gedeelte van Tripoli: hij draagt een oranje overall en gebruikt een stootkar. "Ik ben afkomstig uit een arm Nigerees dorpje waar zelfs geen stromend water is." Bukabar is naar Libië getrokken op aanraden van een buurman. Hij verdient veel minder dan het officiële minimumloon: hij ontvangt maar 250 Libanese dinar (125 euro) per maand. Daarvoor moet hij met 50 collega's in één appartement wonen. De helft van zijn loon stuurt hij naar zijn familie in Niger. Desondanks wil de man toch binnenkort terug naar zijn thuisland. Het zijn niet de slechte werkomstandigheden maar de politieke instabiliteit die hem doen vluchten, zegt hij zelf.

Libië bezit momenteel twee overheden en twee parlementen: één in Tripoli en een andere, die internationaal erkend is, in de oostelijke havenstad Tobroek. Het land is ook verdeeld door twee milities, terwijl de bevolking en de gastarbeiders in het kruisvuur zitten. "Ik ben bang om 's nachts te werken. Het vechten in Tripoli begint meestal na zonsondergang", legt één van Saani Bukabars collega's uit.

Misbruik

De Libische minister van Werk Mohamed Bilkhaire schrikt er niet van dat de vuilnisophaling in Tripoli volledig door gastarbeiders wordt uitgevoerd ondanks de torenhoge werkloosheid in het land - 35 procent volgens zijn cijfers. "Arabieren doen niet graag zulk werk vanwege socioculturele factoren. We hebben daarvoor buitenlanders nodig", verklaart hij. Gastarbeiders worden ook vaak slachtoffer van illegale onderaanneming, waarbij ze veel minder loon ontvangen. Vaak worden hun paspoorten afgenomen. "Die worden tijdelijk in beslag genomen omdat veel gastarbeiders naar Europa willen trekken", aldus Bilkhaire.

De Libanese mensenrechtenadvocaat Shokri Agmar meent dat de immigranten in Libië "hulpeloos" zijn. "Hun grootste probleem is niet alleen dat hun werkgevers ongestraft hun zin kunnen doen, maar dat ze geen militie hebben die ze beschermt." HRW-onderzoeker Hanan Salah spreekt van een rechtsvacuüm in verschillende delen van Libië, waardoor werkgevers ongestraft hun zin kunnen doen. "Een handtekening of een contract is niets meer waard in sommige regio's", vertelt hij.

Mishandeling

Volgens cijfers van het Europese douaneagentschap Frontex zijn van de meer dan 42.000 immigranten die in Italië belanden ruim 27.000 via Libië naar Europa gekomen. Wie deze oversteek naar het Europese vasteland niet kan maken, belandt in een Libisch opvangcentrum. Daar worden ze vaak slachtoffer van mishandeling.

In een rapport van Human Rights Watch (HRW) van afgelopen zomer staat te lezen dat er momenteel duizenden migranten gevangen zitten in zulke opvangcentra, waar ze gefolterd worden met zweepslagen, vuistslagen en elektrische schokken. "Enkele opgesloten migranten hebben ons verteld hoe mannelijke bewakers het volledige lichaam van vrouwen en meisjes fouilleerden en mannen brutaal aanvielen", getuigt HRW-onderzoeker Gerry Simpson.