Zware regenval zet Colombia aan tot omstreden wegenplan

De Colombiaanse regering wil de komende tien jaar 40 miljard euro investeren in het transportnet, zowel in auto-, trein-, scheepvaart- als luchtvaartverkeer. Tijdens het pas begonnen mandaat van president Juan Manuel Santos, dat in 2014 afloopt, moet 30 procent gerealiseerd worden.

Het plan is een antwoord op de aanhoudende regen in heel het land. Die maakte volgens het Rode Kruis al meer dan vierhonderd dodelijke slachtoffers. Bovendien zijn de voedselprijzen gestegen. 1,3 miljoen hectare landbouwgewassen is vernield. Wat wel geoogst kan worden, ondervindt grote problemen bij het transport doordat de aanleg en het onderhoud van het wegennet een structurele achterstand vertoont.

La Niña

De stortregens volgen elkaar op sinds een jaar geleden La Niña is teruggekeerd. La Niña, de koude fase van de Zuidelijke Oscillatie (de warme fase heet El Niño), ontstaat wanneer de oppervlaktetemperatuur van het zeewater in het oosten en centrum van de Stille Oceaan (tussen Azië en Amerika) opwarmt ter hoogte van de evenaar.  Omdat Colombia 1300 kilometer kust heeft langs de Grote Oceaan, is het land zeer kwetsbaar voor dit weerfenomeen.

Volgens het ministerie van Transport is er al schade aan 1630 kilometer wegen. 25 kilometer wegen werd vernield, 98 bruggen liepen schade op.

Een van slechtste landen ter wereld

"Colombia blijft een van de slechtste landen ter wereld op het vlak van verharde wegen", zegt senator Jorge Robledo, van de linkse Alternatieve Democratische Pool. "Met slechts 287 kilometer per miljoen inwoners doet dit land het op het vlak van verharde wegen slechter dan Bolivia, dat 406 kilometer per miljoen inwoners heeft, dan Peru met 423 kilometer en dan Ecuador met 478 kilometer." Enkel in veel armere landen in Afrika en Azië zijn er nog minder verharde wegen.

Privatisering

Volgens deskundigen zit het fundamentele probleem van het Colombiaanse wegennet in de toewijzing van de werken aan de privésector, met zware gevallen van corruptie en gebrekkige overheidscontrole.

Zeven personen zitten bijvoorbeeld in de cel in verband met grootschalige fraude met aanbestedingen in Bogota. Het gaat om aannemers, ambtenaren en senator Iván Moreno, broer van de burgemeester van de hoofdstad, Samuel Moreno, die geschorst werd. Er loopt ook een onderzoek naar mogelijke betrokkenheid van Andrés Uriel Gallego, minister van Transport in de regeringen van president Álvaro Uribe (2002-2010).

Tijdens het bestuur van Uribe werd Invías, het Nationaal Instituut voor Wegen, omgevormd tot Nationaal Instituut voor Concessies, zegt burgerlijk ingenieur Augusto Martínez. Die hervorming stimuleerde de privatisering, zegt architect Federico Sarmiento. En doordat men vaak niet weet wat men bij graafwerken zal aantreffen als men een weg, brug of tunnel aanlegt, zijn er vaak hoge onvoorziene kosten.

In 2003 was twee derde van de verharde wegen in Colombia nog in goede tot zeer goede staat, in 2007 kon dat nog maar van de helft van de wegen worden gezegd. Het aandeel van de wegen in slechte tot zeer slechte staat is gestegen van 8 procent in 2003 naar 21 procent in 2009.  "Een complete mislukking van de regering-Uribe", zegt senator Robledo.

"Overheidsbeheer is niet altijd beter en de privésector is niet slecht op zich, maar het gaat hier over geschikte operationele capaciteit en de capaciteit om te reageren op onvoorziene omstandigheden en uitdagingen."