Zowel Arabieren als westerlingen houden corrupte regimes in stand

Wapendeals met Saoedische prinsen, geld voor Egyptische machthebbers – de dictaturen kunnen alleen maar in het zadel blijven door de volledige steun die ze krijgen van Europa en de VS. Het is dus hypocriet om over democratisering te praten, zeggen veel Arabieren. Kijk naar Gaza. Hamas kreeg ooit zelfs steun uit Israël, als tegenwicht tegen de PLO, maar sinds de militante beweging door middel van vrije verkiezingen aan de macht kwam, wordt het door het Westen geboycot.

Korte termijn

"Het Westen weet heel goed dat de Arabische regimes die het steunt, ondemocratisch zijn en mensenrechten schenden", zegt Samir Awad van de universiteit in Birzeit, in de buurt van Ramallah. "Maar westerse regeringen zijn niet geïnteresseerd in de lange termijn. Ze willen het probleem indammen, omdat ze weten dat hun termijn kort is en dat ze het beter naar hun opvolgers kunnen doorschuiven."
Bovendien komt het geopolitiek gezien heel goed uit om trouwe, plooibare regimes aan de macht te hebben. Er is in de regio veel olie en gas te vinden. Daarnaast is er een oprechte angst voor islamitische fundamentalisten die de macht kunnen grijpen en alle vrijheden nog verder kunnen beknotten.

Politieke wil

Toch is het te makkelijk om alle schuld op het Westen te schuiven, vindt Awad. De Arabische regeringen en de elite hebben zelf niet de politieke wil om te veranderen. "Het Westen zou ze echt niet uithongeren als ze democratischer zouden worden. Dat is in veel landen in Latijns-Amerika en Afrika ook niet gebeurd."
Professor Moshe Maoz van de Hebreeuwse Universiteit in Jeruzalem is het daarmee eens. "De angst van Amerika voor fundamentalistische regimes is legitiem. Bovendien gaan de Arabieren zelf niet de straat op tegen hun regering. Ze zijn meer bezorgd om basisvoorzieningen, zoals banen en voedsel." En daarom strooit bijvoorbeeld de Egyptische regering met voedselsubsidies en overheidsbaantjes.
Voor hervorming is wel steun nodig van het Westen, zegt Awad. Dat kan door eisen te stellen aan de ontwikkelingshulp, en door democratisch gekozen islamitische regeringen een kans te geven. "In Indonesië, Turkije en Senegal kan het ook. Het zou logisch zijn om meer gematigde islamitische regeringen een kans te geven om zichzelf te bewijzen." Als zij toch dictaturen zouden worden, zou dit vanzelf hun publieke legitimiteit ondermijnen, aldus de Palestijnse academicus.