Wij vroegen Vietnamezen waarom ze neushoornhoorn gebruiken (OPINIE)

Vorig jaar alleen al werden in Afrika 1100 dieren gedood door stropers. Er leven nu nog amper 29.500 dieren in het wild.

Er zijn inmiddels aanzienlijke inspanningen gedaan om de vraag naar de neushoornproducten in Vietnam te verminderen. In 2015 verhoogde de regering de straffen voor illegale handel en gebruik van neushoornhoorn. En met verschillende campagnes trachten organisaties de Vietnamese consument in te lichten over de stroperijcrisis in Afrika en de nutteloosheid van de hoorn op medisch vlak. 

Wij voerden in het land een studie uit om te weten te komen waarom mensen de hoorn blijven kopen. We voerden gesprekken met consumenten die toegaven dat ze het product gebruiken.

Daaruit bleek dat er uiteenlopende redenen zijn, van medicijn tot eerbetoon aan terminaal zieke familieleden of als statussymbool. We ontdekten ook dat de consumenten de voorkeur geven aan hoorn van wilde neushoorns boven gekweekte exemplaren. En dat ze zich helemaal geen zorgen maakten over het stigma of over de neushoornpopulaties in Afrika.

Gezondheid en status

We interviewden dertig recente gebruikers van neushoornhoorn en één handelaar. Ze behoren allemaal tot de gegoede klasse van Hanoi, de hoofdstad van Vietnam. 

Uit onze bevindingen blijkt dat het geloof diepgeworteld is dat de hoorn magische genezende eigenschappen heeft. De mensen waarmee we spraken zeiden dat ze de hoorn gebruiken als behandeling voor een waaier van aandoeningen zoals een kater, koorts en jicht maar ook mogelijk terminale ziektes zoals kanker en beroerte. Sommige mensen gaven de hoorn ook aan terminaal zieke familieleden om te tonen dat ze al het mogelijke doen om ze te helpen.

Daarnaast is het ook een belangrijk statussymbool. Consumenten zeggen het te delen binnen hun sociaal en professioneel netwerk om hun rijkdom te tonen en hun netwerk te versterken. Het schenken van een integrale hoorn is ook een belangrijke manier om gunsten te krijgen van mensen in machtige posities. 

Winst groter dan gevaar

Uit de gesprekken blijkt dat het gebruik van de hoorns geen stigma oplevert in Vietnam. De mensen waarmee we spraken zeiden niet bezorgd te zijn om stroperij of het lot van de neushoorns. Het wordt gezien als een verafgelegen probleem waar hun eigen gedrag weinig mee te maken heeft omdat ze de dieren niet zelf hebben gedood. 

Ze maakten zich ook geen zorgen over de juridische gevolgen van de aankoop. De wetgeving in Vietnam verbiedt illegale handel en het gebruik van neushoornhoorn. Maar iedereen was ervan overtuigd dat de politie er geen aandacht aan zou schenken omdat ze vooral oog heeft voor grootschalige smokkel. De situatie in Vietnam lijkt dat te bevestigen.

Ook de handelaar ziet weinig risico’s: hij zegt dat de potentiële winsten van de handel veel groter zijn dan de gevaren.

Informatiecampagnes

Ons onderzoek vormt een mogelijke verklaring waarom de huidige campagnes in het land tegen neushoornconsumptie niet werken. Vaak leggen die campagnes bijvoorbeeld de nadruk op het lot van de neushoorn als soort, wordt de medische nutteloosheid benadrukt of gaat het over het juridische verbod. Sommige campagnes vergelijken de hoorn ook met menselijke nagels (omdat beide van dezelfde stof keratine gemaakt zijn).

Uit ons onderzoek blijkt duidelijk dat de mensen die neushoornproducten kopen niet overtuigd zullen worden door een van die argumenten. We stelden ook vast dat mensen wilde dieren prefereren, en dat een gecontroleerde kweek van de dieren, zoals soms wordt voorgesteld, weinig zal opleveren. 

We hopen dat onze inzichten leiden tot betere campagnes die een gedragsverandering kunnen veroorzaken. Campagnes die beter geïnformeerd zijn over de waarden die geassocieerd worden met neushoornhoorn en die inspelen op de belangrijkste motieven voor het gebruik ervan.

Bron: The Conversation