VUB-onderzoek: Jonge kinderen kijken aan tegen “ongeëvenaard leven” vol klimaatextremen

Hittegolven, mislukte oogsten, overstromingen, cyclonen, bosbranden en droogtes: het zijn stuk voor stuk klimaatextremen die zullen blijven escaleren naarmate de opwarming van de atmosfeer zich doorzet. En veel kinderen die nu worden geboren, hebben een “ongeëvenaard leven” met dergelijke extremen voor de boeg, stelt het onderzoek.

Van de kinderen die in het jaar 2020 geboren zijn, zullen 111 miljoen kinderen (92 procent) te maken krijgen met een “ongeëvenaarde blootstelling aan hittegolven” tijdens het leven, in een scenario met 3,5 graden opwarming tegen 2100. Als de klimaatverandering beperkt kan worden tot anderhalve graad, kunnen 49 miljoen kinderen daartegen worden beschermd.

En dat is maar voor één geboortejaar. Als we alle kinderen meetellen die vandaag tussen vijf en achttien jaar oud zijn, worden 1,5 miljard kinderen getroffen in een 3,5 graden-scenario en kunnen maar liefst 654 miljoen kinderen worden beschermd met ingrijpende klimaatactie. De cijfers zijn vergelijkbaar voor andere klimaatextremen.

Hoe jonger iemand is, hoe meer risico. “Zelfs als we erin slagen de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graden Celsius, zal 52 procent van de kinderen die in 2020 geboren zijn, te maken krijgen met een ongekende blootstelling aan hittegolven, vergeleken met slechts 16 procent van de kinderen die in 1960 geboren zijn”, stelt het onderzoek. Voor hittegolven is het effect vooral uitgesproken voor kinderen die geboren zijn na 1980, wanneer klimaatveranderingsscenario's in toenemende mate de blootstellingsniveaus dicteren. 

Kwetsbaar

De studie toont ook aan hoe kinderen die sociaaleconomisch kwetsbaarder zijn een nog grotere kans lopen om tijdens hun leven blootgesteld te worden aan een “ongeëvenaard aantal klimaatextremen”. Een grondige beperking van de broeikasgasuitstoot is dringend nodig om de levens van kinderen over de hele wereld te beschermen, zeggen de onderzoekers.

Bij het huidige klimaatbeleid zullen de sociaaleconomisch meest kwetsbare kinderen die in 2020 geboren zijn, bijna allemaal (95 procent) in hun leven een ongeëvenaarde blootstelling aan hittegolven doormaken, tegenover 78 procent voor de minst kwetsbare groep.

“Juist de meest kwetsbare kinderen ervaren de ergste escalatie van klimaatextremen”, zegt Wim Thiery, professor Klimaatwetenschap aan de VUB en coördinator van de studie. “Met beperkte middelen en aanpassingsmogelijkheden lopen zij onevenredig grote risico’s.”

Dringende klimaatactie

In de aanloop naar de klimaattop in Brazilië in november moeten landen bijgewerkte klimaatplannen indienen. Met het huidige beleid zou de opwarming van de aarde deze eeuw ongeveer 2,7 graden Celsius bereiken. Het nieuwe onderzoek is een duidelijk signaal dat het beter moet, zegt Save the Children-directeur Inger Ashing, in een reactie op de cijfers.

“Over de hele wereld zijn kinderen de dupe van een crisis waar zij niet verantwoordelijk voor zijn”, zegt ze. “Gevaarlijke hitte die hun gezondheid en leven in gevaar brengt, cyclonen die hun huizen en scholen verwoesten, sluipende droogte die gewassen doet verschrompelen en doet krimpen wat er op hun bord ligt.”

Het nieuwe onderzoek toont tegelijk aan dat er nog hoop is, zegt Ashing. “Maar alleen als we snel en ambitieus handelen om de opwarming snel te beperken tot 1,5 graden Celsius en kinderen echt centraal stellen in onze reactie op klimaatverandering.”