In volle klimaatcrisis, blijft steenkoolindustrie uitbreiden - “roekeloos en onverantwoord”

Om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graden mocht er volgens het Internationaal Energieagentschap (IEA) geen nieuwe infrastructuur voor energie op fossiele brandstoffen meer gebouwd worden na 2021. Op de VN-klimaatconferentie in Glasgow, vorig jaar, kwam de internationale gemeenschap dan ook overeen om de uitfasering van steenkool te versnellen.

Toch plant de sector nog volop nieuwe projecten, blijkt uit nieuwe data die de Duitse ngo Urgewald vorige week heeft vrijgegeven. De milieuorganisatie monitort de activiteiten van zo’n 90 procent van de bedrijven in de steenkoolsector.

Nieuwe steenkoolcentrales

Van de 1064 bedrijven in de database zijn er 490 bezig met het ontwikkelen van nieuwe kolencentrales, nieuwe kolenmijnen of nieuwe kolentransportinfrastructuur. “Het nastreven van nieuwe kolenprojecten te midden van een klimatologische noodsituatie is roekeloos, onverantwoordelijk gedrag”, zegt Urgewald-directeur Heffa Schücking. “Investeerders, banken en verzekeraars zouden deze steenkoolontwikkelaars onmiddellijk uit hun portefeuilles moeten bannen.”

Momenteel is er volgens de onderzoekers 476 gigawatt aan nieuwe steenkoolcapaciteit gepland. Ter vergelijking: één gigawatt kan ongeveer 1 miljoen huishoudens van stroom voorzien. Indien al deze plannen uitgevoerd worden, zou dat de wereldwijde capaciteit met bijna een kwart (23 procent) verhogen.

China 

Vooral China bouwt volop nieuwe steenkoolcentrales, de Aziatische grootmacht is goed voor 61 procent van de geplande uitbreiding. “Afgelopen september verwelkomde de wereld de aankondiging van president Xi Jinping dat China zou stoppen met de bouw van nieuwe kolencentrales in het buitenland. Maar China moet nu soortgelijke stappen ondernemen voor zijn binnenlandse energiesysteem als het een speler wil worden in het streven naar 1,5 graden”, zegt Lidy Nacpil, coördinator van de Asian Peoples' Movement on Debt and Development.

Onderzoek van Urgewald toont aan dat ongeveer 13 gigawatt aan geplande overzeese projecten is stopgezet sinds de aankondiging van president Xi Jinping. Tegelijkertijd hebben verschillende Chinese bedrijven wel een belang genomen in nieuwe buitenlandse kolencentrales.

Nieuwe mijnen

China is ook de grootste speler in het ontwikkelen van nieuwe steenkoolontginning, op de voet gevolgd door India. Respectievelijk hebben beide landen 570 en 557 miljoen ton thermische steenkool - voor gebruik in elektriciteitscentrales - geproduceerd in 2021. India is echter aan een inhaalbeweging bezig; staatsbedrijf Coal India heeft aangekondigd dat het zijn jaarlijkse steenkoolproductie tegen 2025 wil verhogen tot 1 miljard ton.

Alle nieuwe projecten voor steenkoolontginning samen, zou de productie van thermische steenkool met meer dan een derde verhogen, aldus het rapport. Naast India en China zijn het vooral Australië, Rusland en Zuid-Afrika die nieuwe steenkoolmijnen aanboren.

“Deze hausse in steenkoolmijnbouw laat zien hoe koppig de industrie de realiteit van klimaatverandering ontkent”, zegt Schücking.

Verre van klimaatneutraal

Vandaag zijn er wereldwijd meer dan 6500 kolengestookte elektriciteitscentrales met een totale capaciteit van 2067 gigawatt. Het halen van de doelstelling van 1,5 graden hangt vooral af van hoe snel deze kolengestookte elektriciteitscentrales worden stilgelegd. Volgens het scenario van de IEA voor een klimaatneutrale economie tegen 2050 moeten kolencentrales in de OESO-landen al tegen 2030 gesloten zijn, en in de rest van de wereld tegen 2040.

Maar de gegevens van Urgewald maken duidelijk hoe ver we van dat scenario verwijderd zijn. Minder dan drie procent van de onderzochte bedrijven heeft plannen om steenkool uit te faseren, in overeenstemming met de klimaatwetenschap. “De meeste van deze 27 bedrijven zijn echter alleen van plan om hun kolencentrales om te bouwen naar gascentrales of te verkopen, in plaats van ze stil te leggen”, legt Schücking uit. “Uiteindelijk hebben we slechts vijf bedrijven geïdentificeerd waarvan kan worden gezegd dat ze een plan hebben voor het uitfaseren van steenkool dat compatibel is met Parijs.”

“De overgrote meerderheid van de onderzochte bedrijven is nog steeds niet van plan uit de steenkoolhandel te stappen”, voegt de Urgewald-directeur eraan toe. “Ze brengen ons steeds dichter bij een ineenstorting van ons klimaatsysteem.”