Vietnamese ‘zero honger’-campagne focust op afgelegen regio's en steden

Volgens cijfers van de VN leeft nog steeds bijna 10 procent van de Vietnamese bevolking in armoede. Kleine boeren lopen het meeste risico, en door de pandemie en de lockdowns balanceren nu ook vijf miljoen extra werklozen op de rand van de armoede, vooral mensen die in de informele sector werkten.

Rijstautomaten

Veel Vietnamezen stellen zich solidair op met de getroffenen. Een zakenman zorgde zelfs voor een uitgebreid netwerk van rijstautomaten voor de armen. Duizenden tonnen rijst zijn zo verdeeld, en in arme buurten zijn er nog vele andere initiatieven opgestart.

Maar het bredere probleem kan alleen op een veel grotere schaal worden aangepakt. Voedselzekerheid is er volgens de Verenigde Naties pas “als de hele bevolking altijd toegang heeft tot voldoende kwalitatief voedsel, zowel fysiek, sociaal als economisch, volgens hun voedingsbehoeften en voorkeuren, en dit in een omgeving met voldoende gezondheidsdiensten, sanitaire voorzieningen en zorg, wat een gezond en actief leven mogelijk maakt.”

Voldoende voeding heeft dus niet alleen met kwantiteit, maar ook met kwaliteit te maken.

Nooit meer honger

In 2015 lanceerde de Vietnamese overheid daarom het nationaal actieplan “Zero honger”, in het kader van de duurzaamheidsdoelstellingen (SDG's) van de Verenigde Naties.

Ze krijgt daarbij de hulp van de Alliantie van Biodiversity International en het International Center voor Tropical Agriculture (CIAT), het Nationaal Voedselinstituut, de Vietnamese Academie van Landbouwwetenschappen en andere partners in binnen- en buitenland. Ze reiken oplossingen aan op basis van onderzoeken om de biodiversiteit te verzekeren en de landbouw- en voedselsystemen te hervormen. Diverse ministeries brachten samen met andere private en openbare actoren de nodige technologische expertise aan.

Na jaren van onderzoek naar de oorzaken van het probleem en de socio-demografische factoren, is de proeffase afgerond.

Vietnam is nu klaar om de campagne ook effectief uit te rollen. De verwachtingen zijn hooggespannen: er moet een overstap komen naar gezondere voeding om zowel voedseltekorten en ondervoeding als overconsumptie en obesitas te voorkomen.

Transformatie nodig

Als lid van de CGIAR - een wereldwijd partnerschap van internationale organisaties die onderzoek doen naar voedselzekerheid - heeft de Alliantie een actieve rol gespeeld bij de voorbereiding van de Voedselsystemenconferentie van de Verenigde Naties. De vereniging wil alle vertegenwoordigers van de voedingsindustrie, en vooral de grote spelers, er in de eerste plaats aan herinneren dat honger het beste te bestrijden is met diversiteit en duurzaamheid.

De belangrijkste boodschap voor alle aanwezigen op de VN-top van 23 september zal zijn dat alleen toegenomen natuurbescherming en biodiversiteit in de landbouw de juiste soort voeding kan garanderen: bestand tegen de klimaatverandering en pandemieën, en die het leven op een gezonde planeet mogelijk maakt op lange termijn.

De ondervoedingscijfers zijn de laatste jaren duidelijk gedaald in Vietnam en hongersnoden met strikt gerantsoeneerd voedsel behoren tot het verleden. Maar de bevolking is de oorzaken van de voedseltekorten nog niet vergeten. Nu de klimaatverandering de recente inspanningen dreigt teniet te doen en COVID-19 de armoede doet toenemen, groeit ook het politieke besef dat er een grondige transformatie nodig is van het voedselsysteem.

Winters zonder vlees en groenten

“De Mekong – de levensader voor zoveel landbouw en voedseltransport – is een van de belangrijkste ecosystemen die in gevaar zijn.”, zegt Tuyen Huynh, landelijk coördinator van het CGIAR. Maar de rivier wordt steeds onstabieler, zegt hij.

“Als het klimaat onvoorspelbaar en extremer wordt, dan is het lastiger om te beslissen welke planten het goed zullen doen en we dus best cultiveren. Verzilting van het grondwater treft de rijstteelt ook steeds vaker en vermindert de kwaliteit van de bodem en de voedingsstoffen”, zegt hij. “Onderzoek wijst uit dat om voedselonzekerheid en honger het land uit te helpen, zowel in stedelijke als landelijke omgevingen maatregelen nodig zijn. Over het hele land, en vooral in de bergen en in de winter, blijven sommige vlees- en groentesoorten buiten het bereik van de armste laag van de bevolking.”

Meer, beter en gevarieerder voedsel

In plaats van simpelweg de productie omhoog te krikken, moeten overheden, boeren en producenten nadenken over hoe ze gevarieerdere en gezondere voeding kunnen produceren, en de kwaliteit van voedingsstoffen kunnen verhogen, zegt de overheid.

Er wordt een hele transformatie verwacht. De grote uitdaging in Vietnam zal zijn om gezonde voeding te voorzien in zowel afgelegen landelijke gebieden als in de steden. Chemische mest en pesticiden kunnen de zwakke voedselsystemen nog verder ondermijnen, onder meer door de promotie van monoculturen en slecht aangepaste gewassen.

Ook de belangrijke band tussen voedsel, bevolking en cultuur moet tegen het licht worden gehouden, stelt de Alliantie.

“Rijst is de basisvoeding in Vietnam. We exporteren vooral rijst en fruit; terwijl die in sommige afgelegen gebieden in de bergen van Vietnam zelf niet beschikbaar zijn. In de winter kampen ze daar vaak met voedseltekorten”, zegt Truong Mai, vicedirecteur van het Nationaal Voedingsinstituut. “Water en riolering zijn ook een ernstig probleem in de afgelegen gebieden. Voedselzekerheid en isolement gaan niet samen," is haar conclusie.