Uithongering is een oorlogswapen in Zuid-Soedan

Zuid-Soedan werd in juli 2011 onafhankelijk. Spanningen tussen president Salva Kiir en zijn plaatsvervanger Riek Machar mondden ruim tweeënhalf jaar later uit in een conflict.

De mensenrechtencommissie van de VN in Zuid-Soedan zegt in een deze week gepubliceerd rapport dat zowel de regering als oppositiemachten burgers opzettelijk uithongeren als oorlogstactiek. Het gaat dan specifiek om de regio’s Western Bahr el Ghazal, Jonglei en Centraal Equatoria. 

“De honger hier is bijna volledig te wijten aan menselijk handelen”, zegt Yasmin Sooka, voorzitter van de commissie. “De tactiek wordt soms gebruikt om bevolkingsgroepen die niet meewerken te straffen, zoals in Jonglei.”

Momenteel hebben 7,5 miljoen Zuid-Soedanezen humanitaire hulp nodig.

Plundering

Regeringstroepen onthielden de bevolkingsgroepen Fertit en Luo, die in Western Bahr el Ghazal onder bewind van de oppositie staan, belangrijke levensmiddelen.

De commissie constateerde dat hier sprake was van collectieve straf en uithongering als oorlogstactiek. Ook was er sprake van plundering door overheidstroepen. 

“Er zijn herhaaldelijk aanvallen uitgevoerd op talloze dorpen in Western Bahr el Ghazal in de afgelopen jaren”, zegt commissielid Andrew Clapham. “Dat heeft een aanzienlijk aantal doden, verkrachtingen, plunderingen, brandstichtingen en verwoesting van bezittingen tot gevolg gehad. Hij spreekt over “mogelijke misdaden tegen de menselijkheid.”

Transitieregering

In 2018 werden in Zuid-Soedan afspraken gemaakt over een transitieregering van nationale eenheid, die er inmiddels is. Hoofdstuk 5 van het akkoord spreekt ook over transitiejustitie, inclusief de oprichting van instituten zoals een Verzoenings- en Waarheidscommissie.

“Onderliggende oorzaken van het conflict worden niet aangepakt”, zegt commissielid Barney Afako. “Daardoor laait de politieke strijd over grondstoffen en de corruptie in de politieke elites weer op, met als gevolg etnische verdeeldheid en geweld, en meer straffeloosheid in het land.”

“Zonder inclusieve en alomvattende overgangsrechtspraak, waar de vredesovereenkomst over spreekt, komt er geen duurzame vrede in Zuid-Soedan.”