Tropisch Instituut publiceert grootste studie ooit naar malaria bij zwangere vrouwen in Afrika

Zwangere vrouwen zijn bijzonder kwetsbaar voor malaria, een parasitaire ziekte waaraan jaarlijks nog steeds bijna zeshonderdduizend mensen sterven, meestal jonge kinderen in Afrika ten zuiden van de Sahara. Zwangere vrouwen met malaria ontwikkelen vaak bloedarmoede, waardoor hun baby’s geboren worden met een te laag geboortegewicht en een grotere kans hebben op overlijden in het eerste levensjaar. Tot nog toe was er weinig geweten over de veiligheid en de werkzaamheid van gangbare malariamiddelen tijdens de zwangerschap.

Het Antwerpse Instituut voor Tropische Geneeskunde deed daarom vier jaar lang onderzoek naar zogenaamde artemisinine-gebaseerde combinatietherapieën (ACT's) bij zwangere vrouwen in Malawi, Zambia, Burkina Faso en Ghana. De 3428 vrouwen met malaria kregen een van de vier combinatietherapieën voorgeschreven in het tweede en derde trimester van hun zwangerschap.

De wetenschappers vergeleken de voor- en nadelen en concluderen dat alle vier de behandelingen doeltreffend en veilig zijn, maar met enkele onderlinge verschillen. Zo bleek de variant AL de minste complicaties op te leveren, maar ook de kortste bescherming te bieden tegen een herinfectie. Het alternatief DHAPQ bleek de meest effectieve behandeling, veilig en met een langere bescherming tegen herinfectie na de behandeling.

Betere kennis

Artemisinine-gebaseerde combinatietherapieën worden nu al aanbevolen in sommige landen voor vrouwen in het 2e en 3e trimester van de zwangerschap. Maar een aantal van hen krijgt nog steeds kinine voorgeschreven, een oud medicijn met veel bijwerkingen.

"We hopen dat het gebruik van deze ACTs bij zwangere vrouwen nu zal toenemen", zegt hoogleraar Umberto D'Alessandro, coördinerend onderzoeker van de studie. "Deze resultaten geven een krachtig signaal voor het gebruik van ACTs in het tweede en derde trimester van de zwangerschap. Zij helpen Afrikaanse landen hun richtlijnen voor behandeling van malaria bij zwangere vrouwen toe te passen of eventueel aan te passen."

Regionaal

De onderzoeksresultaten leveren ook informatie op over de meest adequate behandeling volgens de lokale malariasituatie. In gebieden waar malariatransmissie hoog is, zoals in Burkina Faso, zou een behandeling zoals DHAPQ, die enkele weken bescherming biedt, de beste keuze zijn. Vrouwen zouden in deze gebieden namelijk in een korte tijdspanne meerdere keren besmet kunnen raken. Waar malaria minder voorkomt, kan men een andere behandeling voorschrijven.

De onderzoekers rapporteerden ook aan de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), zodat de onderzoeksresultaten meegenomen kunnen worden in toekomstige updates van hun richtlijnen over malaria tijdens de zwangerschap.

"Zwangere vrouwen in Afrika hebben een verhoogd risico op malaria-infectie en de schadelijke gevolgen daarvan voor zowel zichzelf als hun foetus", zegt Pedro Alonso, directeur van het Global Malaria Programme bij de WHO. "Het identificeren van veilige en effectieve behandelingen is een prioriteit voor de bestrijdingsprogramma's. Deze resultaten zijn een belangrijke bijdrage bij het indijken van malaria in deze kwetsbare risicogroep."