Toename van microcefalie in Brazilië komt niet alleen door zika

Het zikavirus arriveerde vermoedelijk in 2013 in Brazilië en al snel verspreidde het zich over het hele land. In alle regio’s doken infectiehaarden op, tot medio 2016. Een van de gevolgen was de toename van het aantal gevallen van microcefalie, een aandoening waarbij baby's worden geboren met een te klein hoofd.

Hoewel er zika-infecties in het hele land werden gemeld, kwamen er ongewoon veel meldingen van microcefalie in het noordoosten van Brazilië.

Arbovirussen

Om de oorzaak van deze concentratie te onderzoeken evalueerde een team van onderzoekers de epidemiologische gegevens van het ministerie van Volksgezondheid over de verspreiding van arbovirussen in het land van 2014 tot 2016. Arbovirussen zijn virussen die door geleedpotigen zoals muggen en teken worden overgebracht.

Ze kruisten deze informatie met demografische, sociaaleconomische en milieugegevens van het Braziliaanse Instituut voor Geografie en Statistiek. Zo zagen ze dat dat Brazilië gemiddeld 156 gevallen van microcefalie per jaar kende van 2010 tot 2014. Eind 2015 lag het aantal gevallen 20 keer hoger.

Noordoosten

Van de tien Braziliaanse deelstaten met het hoogste aantal gevallen van microcefalie als gevolg van een zika-infectie waren er negen uit het noordoosten van het land, stelde de studie vast.

Pernambuco was de eerste staat die een ongewoon hoog aantal gevallen van microcefalie bij baby's rapporteerde, met 10 keer meer meldingen dan het landelijke gemiddelde van de voorgaande 5 jaar.

Het aantal gemelde gevallen bleef toenemen, met 10.867 registraties van november 2015 tot eind 2016, waarvan 7023 in de regio Noordoosten.

Armoede

De onderzoekers stelden vast dat de regio het hoogste armoedecijfer heeft, de laagste sociaaleconomische indicatoren en het slechtste milieubeheer.

Dit zou bijdragen aan een toename van de verspreiding van Aedes-muggen, die naast zika ook gele koorts, dengue en chikungunya kunnen overdragen.

De studie zag een verband tussen de verspreiding van chikungunya-infecties en microcefalie in de regio. Dat kan erop wijzen dat een eerdere infectie met een arbovirus of een co-infectie met chikungunya de ernst van een zika-infectie doet toenemen.

Tegelijkertijd kan armoede, die samengaat met ondervoeding en een slechte algemene gezondheid, de immuniteit van de mensen in de regio aantasten.

Sociaaleconomisch profiel

“De bevindingen bevestigen eerdere studies die aangeven dat gevallen van microcefalie door zika in verband kunnen worden gebracht met een combinatie van epidemiologische, ecologische en sociaaleconomische factoren”, zegt een van de auteurs van de studie, Jamille Dombrowski van het Instituut voor Biomedische Wetenschappen aan de Universiteit van São Paulo.

Voor Jean Pierre Schatzmann Peron, die voor hetzelfde instituut werkt, is de studie een geïntegreerde, brede analyse van de factoren die kunnen hebben bijgedragen tot de epidemie van microcefalie in Brazilië. Hij vraagt zich tegelijk af er ook zonder zika microcefalie in de regio zou zijn voorgekomen.

De studie is relevant omdat ze een sociaaleconomisch profiel van de Braziliaanse zika-epidemie schetst, zegt hij. “De resultaten laten de gevaren zien waar het hygiëne- en gezondheidsbeleid ernstig rekening moet mee houden.”

Bron: SciDev.Net