Tegenwind voor reorganisatieplannen Ban Ki-Moon

In een “non-paper” dat deze week op het VN-hoofdkwartier werd verspreid, stelt Ban voor het departement voor Vredesoperaties op te splitsen in een departement voor Vredesoperaties en een departement voor Logistiek (Field Support). Aan het hoofd van de twee departementen komt een ondersecretaris-generaal, dat is de derdehoogste rang binnen de VN-hiërarchie.

Het departement voor Ontwapening (Departement for Disarmament Affairs, DDA) zou worden vervangen door een dienst die deel uitmaakt van het VN-secretariaat. Aan het hoofd zou een Speciale Vertegenwoordiger van de Secretaris-Generaal komen, die rechtstreeks aan Ban rapporteert. Het is niet duidelijk of die ook de status van ondersecretaris-generaal zou krijgen.

De maatregel ligt in de lijn van het belang dat de nieuwe secretaris-generaal uit Zuid-Korea hecht aan de ontwapeningsproblematiek. Enkele delegaties, waaronder die van de 116 leden tellende Organisatie van Niet-gebonden Landen, staan sceptisch tegenover de voorstellen en vragen zich af waarom niet alles kan blijven zoals het is.

De Niet-gebonden landen hebben VN-stafchef Vijay Nambiar gevraagd de voorstellen te herwerken. “Het is niet duidelijk of Ban ons gewoon op de hoogte brengt van zijn beslissing, dan wel of er ruimte is voor discussies en veranderingen”, verklaarde een diplomaat.

De VN-top verantwoordt de splitsing van het departement voor Vredesoperaties met de toename van het aantal VN-vredesmissies. In de voorbije drie jaar zijn er negen missies bijgekomen of uitgebreid, nog drie andere nieuwe missies staan op stapel. Het departement coördineert momenteel 18 vredesmissies.

De verandering is niet alleen kwantitatief maar ook kwalitatief, zo luidt het: “De nieuwe vredesopdrachten gaan gepaard met extreme risico’s en een grote zichtbaarheid. Het gaat om complexe opdrachten vaak na tientallen jaren van geweld, in afgelegen en onherbergzame gebieden”.

Over de hervorming van het departement voor Ontwapening zeggen de voorstellen enkel dat de organisatie “zich zal blijven inzetten tegen de proliferatie van massavernietigingswapens, in het bijzonder nucleaire wapens, ook in de context van de internationale strijd tegen het terrorisme”.

De Internationale Vrouwenliga voor Vrede en Vrijheid heeft intussen het voortouw genomen in en campagne tegen de “ontmanteling” van het departement. “Heel wat landen hebben trieste reputatie inzake ontwapening en zien het departement en zijn institutionele geheugen maar al te graag verdwijnen”, zo schrijft de Liga op haar website.