Sri Lankanen verzetten zich tegen “Chinese kolonie”

Beragama is een typisch Sri Lankaans plattelandsdorp, met weelderige groene rijstvelden afgewisseld door kleine huisjes en een tempel op het hoogste punt. Hoewel het dorp dichtbij de tweede haven van het land en een internationaal vliegveld ligt, lijkt het moderne leven te zijn voorbijgegaan aan Beragama.

Dat kan in de nabije toekomst echter veranderen. Er heerst angst in het gehucht dat zo'n 250 kilometer ten zuiden van de hoofdstad Colombo ligt. De angst is dat een Chinese investering van meer dan 1,5 miljard dollar het dorp zal opslokken, inclusief een aangrenzend gebied van 6.000 hectare. Een lokale politicus verklaarde afgelopen week tegen nieuwszender Al Jazeera te vrezen dat Hambantota uitgroeit tot "een Chinese kolonie."

Schuld

De regering van president Maithripala Sirisena en premier Ranil Wickremasinghe is voorstander van een deal waarbij de Chinese investeerders de nieuwe Magampura-haven overnemen en een investeringszone opzetten. De investering zal wat verlichting bieden wat betreft de enorme nationale schuld van 64 miljard dollar die Sri Lanka heeft. Daarvan is het land 8 miljard verschuldigd aan China.

Dit is geld dat de regering hard nodig heeft om de kwakkelende economie te stimuleren. De nood was in de afgelopen twee jaar zo hoog dat de regering zich heeft gewend tot geldschieters die in 2015 nog geschuwd werden. De voormalige president Mahinda Rajapaksa volgde een pro-Chinese koers, met het risico de regionale grootmacht India daarmee te irriteren.

De nieuwe regering volgde in eerste instantie een pro-westers investeringsbeleid. Zij schortte zelfs het grootste project in het land op, de Colombo Port City – een ministad met wolkenkrabbers, luxe hotels, winkelcentra en een jachthaven. China was in dit project de grootste investeerder. Toen nieuwe westerse investeringen echter niet kwamen met de gewenste spoed, zocht de regering opnieuw de hulp van China.

Vruchtbare grond

"We zijn niet tegen investeringen, maar we willen ons land en onze huizen niet kwijt", zegt Nandana Wijesinghe, een inwoner van Beragama. De dorpsbewoners beweren dat de Chinezen de meest vruchtbare grond willen, en de gebieden dichtbij de haven. "Waarom nemen ze het ongecultiveerde land niet? Daar is genoeg van", zegt Wijesinghe.

Toen in november het gerucht doordrong dat Chinese investeerders het dorp op het oog hadden en een deal dichtbij was, kwamen de dorpsbewoners bij elkaar. Toen landmeters arriveerden, werden ze tegengehouden door de dorpsbewoners. "We hebben hoge ambtenaren uit Colombo gevraagd te komen uitleggen wat de bedoeling is. Totdat we daar meer over horen, gebeurt hier niets", zegt S. Chandima, een andere dorpsbewoner.

Hoge ambtenaren uit het district zelf zeggen dat er in december nog geen besluit was genomen over welk land bestemd is voor een leasecontract van 99 jaar. "Op dit moment hebben we alleen de opdracht gekregen onderzoek te doen, verder niets", zegt districtssecretaris S.H. Karunarathne. "We hebben geen informatie over welk land bestemd is voor de investeerders."

Comeback

In Hambantota vonden echter al demonstraties plaats. Die kregen een extra lading vanwege het feit dat Hambantota de geboorteregio is van de voormalige president Rajapaksa. Hij zette in het district miljardeninvesteringen in gang die leidden tot de aanleg van de haven, het vliegveld (dat op piektijden slechts één vlucht per dag uitvoert), een internationaal cricketstadion dat momenteel gebruikt wordt voor bruiloften en een internationaal conferentiecentrum dat nog gesloten is.

Rajapaksa, die tussen 2009 en 2014 sterk inzette op Chinese investeringen, zegt tegen de overdracht van de grond te zijn. "Dit gaat over de landbouwgrond van mensen. Wij zijn er niet tegen dat er hier Chinezen, Indiërs of Amerikanen investeren. We zijn er wel tegen dat ze deze grond krijgen, en tegen de privatisering die gaande is", zei hij recentelijk tijdens een bijeenkomst met buitenlandcorrespondenten in Colombo. Hij zei ook met de Chinese autoriteiten gesproken te hebben over de kwestie tijdens een recent bezoek aan China.

Tijdens dezelfde bijeenkomst in december stelde hij ook een comeback te willen maken in 2017. De huidige eenheidsregering is volgens hem instabiel en "bestrijdt elkaar".

Burgeroorlog

Rajapaksa was ooit de onbetwiste leider in Sri Lanka. Hij werd zeer populair, vooral onder de Singalese meerderheid, nadat hij door inzet van het leger een einde had gemaakt aan de al dertig jaar durende burgeroorlog. Ondanks zijn verlies bij de verkiezingen twee jaar geleden, is hij nog steeds een relevante leider voor een grote groep aanhangers. In het afgelopen half jaar werd Rajapaksa politiek actiever.

Tot nu toe deed hij niet mee aan de anti-Chinese protesten in Hambantota, maar zijn oudste zoon Namal Rajapaksa deed dat wel een keer. Mochten de protesten tegen de regering aanzwellen in het zuiden, dan kan Rajapaksa, mocht hij dat willen, op elk moment inspelen op die sentimenten.

De minister van Ontwikkelingsstrategie en Internationale Handel, Malik Samarawickrama, heeft bevestigd dat de overeenkomst met de Chinezen aan het einde van deze maand ondertekend wordt. Die ceremonie werd eerder al eens uitgesteld, maar dat heeft de gemoederen in Hambantota niet tot bedaren gebracht.

Toen de premier en de Chinese ambassadeur afgelopen zaterdag naar de regio kwamen voor de officiële start van de bouw van de industriële zone, braken er rellen uit tussen de politie en een groep demonstranten, inclusief een groep boeddhistische monniken die tegen het project zijn. De ceremonie ging gewoon door, ondanks de inzet van waterkanonnen en traangas.