Sri Lankaanse rijstboeren vertrekken naar de stad

Vorig jaar was een dramatisch jaar voor de 52-jarige Newton Gunathileka. De rijstboer uit het noordwestelijke district Puttalam moest zijn rijstveld opgeven. Hij was twee oogsten kwijtgeraakt en stond meer dan 1.000 euro in het rood toen hij besloot met zijn twee kinderen zijn dorp te verlaten en in steden in de buurt op zoek te gaan naar werk.

“Wat moet ik anders? In ons dorp is geen werk. Alle rijstvelden zijn opgedroogd, iedereen zoekt elders werk”, zegt Gunathileka.

Hij vond werk op bouwplaatsen en bij tabaksplantages, waar hij ongeveer 4 euro per dag verdiende. Toen het werk schaarser werd, ging ook zijn vrouw op zoek naar werk. Ze weten niet of ze ooit weer de kans krijgen hun bedrijf op te pakken, nu de droogte minder wordt.

Klimaatverandering

Gunathileka is niet de enige die in de stad op zoek gaat naar werk. In het dorp Adigama, in hetzelfde district, schatten overheidsfunctionarissen dat tussen 150 en 200 dorpsbewoners, vooral jongeren, in de afgelopen twee jaar zijn vertrokken om werk te zoeken. Sisira Kumara, hoofd van de plaatselijke overheid in Adigama, zegt dat de slechte oogsten de migratie stimuleren.

“Tussen oktober 2016 en november 2017 heeft het nauwelijks geregend", zegt hij. "Drie oogsten zijn verloren gegaan. Anders dan in het verleden, kun je nu niet meer vertrouwen op regenpatronen. Dat maakt landbouw een zeer risicovolle zaak”.

Sri Lanka had in de afgelopen jaren met ernstige klimaatschokken te maken. In 2017 kregen 2 miljoen mensen te maken met droogte, een half miljoen mensen met overstromingen. De vitale rijstoogst was de slechtste in tien jaar tijd, de opbrengst was slechts 60 procent van het jaar daarvoor. De Verenigde Naties noemden de droogte in 2017 de ergste in veertig jaar tijd.

Armoedegrens

Volgens M.W. Weerakoon van het ministerie van Landbouw moeten rijstboeren het hele jaar werken om net boven de armoedegrens te blijven. Hij schat dat rijstboeren jaarrond 1,5 hectare moeten bewerken om ongeveer 97 euro per maand te verdienen, het bedrag dat nodig is voor een gezin met vier kinderen om boven de armoedegrens te blijven.

“Dat is onmogelijk met onvoorspelbare regen, dus vertrekken de boeren”, zegt hij. Ongeveer 20 procent van de 21 miljoen inwoners van Sri Lanka bestaat nu uit interne migranten, volgens overheidsstatistieken.

Wie in zijn dorp blijft wonen en blijft boeren, raakt steeds verder in de schulden. Vorig jaar augustus, toen de droogte zijn piek bereikte, steeg de gemiddelde schuld van boerengezinnen met 50 procent ten opzichte van het jaar daarvoor, blijkt uit onderzoek van het Wereldvoedselprogramma (WFP). Banken schrikken ervoor terug om geld uit te lenen, waardoor de boeren geld proberen te lenen via informele kanalen.

Burgeroorlog

Armen worden ook gedwongen hun huizen te verlaten door de gevolgen van de burgeroorlog die tot 2009 woedde in het noorden een oosten van het land. Armoede onder kwetsbare groepen, zoals oorlogsweduwen, dwingt hen elders werk te zoeken.

Vorig jaar spoorde de Association for Friendship and Love (Afriel), een burgergroep in de Noordelijke Provincie, een groep van vijftien vrouwen op die vast zaten in Muscat (Oman). Ze waren daar terechtgekomen door bemiddeling van een uitzendbureau. Minstens vier van hen kwamen uit oorlogsgebied en allemaal kregen ze al maanden geen salaris. Ze werden in de hoofdstad van het ene naar het andere karweitje gestuurd.

Nathkulasinham Nesemalhar, een 54-jarige weduwe die bij de groep hoorde, zegt dat ze drie maanden lang niet het huishoudelijk werk konden doen waar ze voor kwamen, maar allerlei karweitjes moesten opknappen, zodat het uitzendbureau er geld aan kon verdienen. Na interventie door de Sri Lankaanse overheid werden de vrouwen teruggehaald naar Sri Lanka.

Langetermijnbeleid

Ravidra de Silva van Afriel zegt dat vrouwen zoals Nesemalhar tot de meest kwetsbare groepen behoren, omdat in hun eigen dorp de kans op werk nihil is. “Dus pakken ze alles aan wat hun aangeboden wordt. Wat we nodig hebben, is een langetermijnbeleid gericht op deze groepen.”

Weerakoon zegt dat een van de belangrijkste ambities van de overheid voor 2018, het uitbreiden van de oppervlakte rijstvelden en andere gewassen is. De overheid werkt volgens hem ook aan maatregelen om toegevoegde waarde te creëren voor boeren en leveranciers van ruwe producten.