SDG3: goede gezondheid en welzijn

“Verzeker een goede gezondheid en promoot welzijn voor alle leeftijden.” Dat is de letterlijke samenvatting van SDG3, een van de zeventien Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen die de VN goedkeurden.

Om die derde doelstelling concreter te maken formuleerden de VN dertien subdoelstellingen, elk met eigen indicatoren. Bij deze SDG zijn de subdoelstellingen het concreetst.

Daling van kinder- en moedersterfte

De moedersterfte moet over tien jaar minder dan 70 per 100.000 levendgeborenen bedragen. De kindersterfte moet dalen tot 12 per 1000 levendgeborenen bij baby’s en tot 25 per 1000 levendgeborenen bij kinderen jonger dan 5 jaar.

Er moet een einde komen aan epidemieën zoals aids, tuberculose en malaria en aan verwaarloosde tropische ziekten.

Minder drugs, alcohol en verkeersdoden

Vroegtijdige sterfte door niet-overdraagbare ziekten moet met een derde omlaag via preventie en behandeling. Mentale gezondheid en welzijn moeten erop vooruitgaan.

De preventie en behandeling van drug- en alcoholmisbruik (en andere verslavingen) moet versterkt worden.

Tegen 2020 al moet het aantal doden en gewonden in het verkeer gehalveerd zijn.

Minder luchtvervuiling, meer vaccins

Iedereen moet toegang hebben tot gezondheidszorg, ook tot seksuele en reproductieve gezondheidszorgdiensten.

Het aantal sterfgevallen en ziekten als gevolg van gevaarlijke chemicaliën en lucht-, water- en bodemvervuiling moet “aanzienlijk” dalen.

Voor ontwikkelingslanden vraagt deze SDG meer vaccins en geneesmiddelen voor ziekten die vooral hen treffen, een betere financiering van de gezondheidszorg en meer systemen voor vroegtijdige waarschuwing en risicobeheer.

Vooruitgang vertraagt

Hoe is het met SDG3 gesteld op tien jaar van de deadline? Er is vooruitgang, maar de vooruitgang vertraagt, zeggen de VN in hun SDG-voortgangsrapport van 2020. De meeste subdoelstellingen zullen niet worden gehaald. Bovendien haalt de covid-19-pandemie gezondheidssystemen wereldwijd onderuit en bedreigt ze de subdoelstellingen die al gehaald zijn.

Van 2014 tot 2019 vond 81 procent van alle geboorten wereldwijd plaats in aanwezigheid van bekwaam gezondheidspersoneel, belangrijk om kinder- en moedersterfte te doen dalen.  Dat is een aanzienlijke verbetering in vergelijking met de 69 procent in de periode 2006-2012. Maar door de sterke bevolkingsgroei zullen veel meer middelen nodig zijn om dit niveau in Afrika aan te houden.

Minder kindersterfte

De kindersterfte daalde fors, van 76 sterfgevallen per 1000 levendgeborenen in 2000 naar 39 sterfgevallen in 2018 bij kinderen jonger dan 5 jaar, en van 31 naar 18 sterfgevallen per 1000 levendgeborenen bij baby’s. Maar in vijftig landen moet de vooruitgang versnellen, vooral in Afrika ten zuiden van de Sahara, om het doel te halen in 2030.

Ondanks deze vooruitgang stierven alleen al in 2018 ongeveer 5,3 miljoen kinderen voordat ze de leeftijd van vijf jaar bereikten. Bijna de helft van die kinderen (2,5 miljoen) stierf in de eerste levensmaand.

Meer kinderen worden gevaccineerd maar dat volstaat nog steeds niet. De vaccinatiegraad tegen difterie-tetanus-kinkhoest (DTP3) blijft steken op 86 procent, waardoor miljoenen kinderen niet beschermd worden. Bij mazelen zit men aan 69 procent maar dat is nog steeds onvoldoende om uitbraken van mazelen te voorkomen. Bij pneumokokken (PCV) is men nog niet boven 50 procent geraakt.

Te veel hiv, malaria en tuberculose

In 2018 waren er naar schatting 1,7 miljoen nieuwe hiv-infecties, de daling gaat te traag om deze subdoelstelling te halen. Een op de drie nieuwe hiv-infecties kwam voor bij vrouwen in Afrika ten zuiden de Sahara.

De vooruitgang tegen malaria kwam tot stilstand. Zeker in Afrika ten zuiden van de Sahara zijn daar dringend meer inspanningen nodig. Wereldwijd is de incidentie van malaria) gedaald van 81 per 1000 inwoners in 2000 tot 57 in 2014, maar sindsdien daalde ze niet verder. Malaria uitbannen tegen 2030 is op die manier niet haalbaar.

Ook de vooruitgang in de strijd tegen tuberculose en verwaarloosde tropische ziekten gaat te traag om de epidemie tegen 2030 te beëindigen.

Te veel doden door vervuiling

Het aantal sterfgevallen door lucht-, water- en bodemvervuiling blijft hoog. Zo veroorzaakte luchtvervuiling door verkeer, industrie, energieopwekking, afvalverbranding en verbranding van residentiële brandstoffen in 2016 4,2 miljoen doden.

De kans om te overlijden aan hart- en vaatziekten, kanker, diabetes of chronische ademhalingsziekte daalde van 19 procent in 2010 tot 18 procent in 2016, te traag om deze subdoelstelling te halen.

Te weinig gezondheidswerkers

De helft van de wereldbevolking heeft nog steeds geen toegang tot essentiële gezondheidsdiensten.

Bijna 40 procent van alle landen telt minder dan 10 artsen per 10.000 inwoners, en 58 procent van alle landen telt minder dan 40 verpleegkundigen en verloskundigen per 10.000 inwoners. Tegen 2030 zijn 18 miljoen extra gezondheidswerkers nodig om een gezond leven voor iedereen te waarborgen.

Bij noodsituaties is er duidelijke vooruitgang. De meeste landen presteren beter op het vlak van detectie en reactie.