Scheepswrakken uit Tweede Wereldoorlog blijven zeebodem vervuilen

De V-1302 John Mahn werd door de Nazi’s gebruikt om te patrouilleren op de Noordzee, tot de British Royal Air Force het schip in 1942 tot zinken bracht. Nu hebben wetenschappers aangetoond dat het scheepswrak sindsdien onder meer explosieven en zware metalen lekt, waardoor het de microbiologie en de geochemie van de zeebodem aantast.

Arseen

“Het grote publiek is vaak erg geïnteresseerd in scheepswrakken vanwege hun historische waarde, maar de potentiële milieu-impact ervan wordt vaak over het hoofd gezien”, zegt Josefien Van Landuyt die het onderzoek leidde.

De doctoraatsstudente en haar team wilden nagaan of oude scheepswrakken voor de Belgische kust nog steeds het microbioom en de geochemie van de omringende zeebodem aantasten.

Ze namen monsters van zowel de stalen romp van het schip en het sediment eromheen, op steeds grotere afstand en in verschillende richtingen. De zeebodem bleek zware metalen zoals nikkel en koper te bevatten, maar ook resten van fossiele brandstoffen, de extreem giftige stof arseen en deeltjes van explosieven.

Tipje van de ijsberg

De bevindingen van de studie van V-1302 John Mahn - dinsdag gepubliceerd in het tijdschrift Frontiers in Marine Science - is volgens Van Landuyt symptomatisch voor een groter probleem. “Hoewel we de oude scheepswrakken niet zien, en velen van ons niet weten waar ze liggen, kunnen ze toch ons mariene ecosysteem vervuilen”, legt de bio-ingenieur uit. Ze geeft mee dat naarmate de tijd vordert de milieu-impact vergroot als gevolg van corrosie.

“We hebben maar één schip onderzocht, op één diepte, op één locatie. Mensen vergeten vaak dat wij, mensen, onder het zeeoppervlak al een behoorlijke impact hebben gehad op de lokale dieren, microben en planten”, aldus Van Landuyt.

Europese en Aziatische zeebodems liggen bezaaid met scheepswrakken uit de Eerste en Tweede Wereldoorlog. Eerder onderzoek schat dat die gezamenlijk tot 20 miljoen ton olie bevatten, die dus waarschijnlijk al decennia in de oceaan lekt.

“Wrakken kunnen functioneren als kunstmatige riffen en een enorme menselijke verhalende waarde hebben, maar we mogen niet vergeten dat het gevaarlijke, door de mens gemaakte objecten kunnen zijn die onbedoeld in een natuurlijke omgeving zijn geïntroduceerd”, zegt Van Landuyt. “Moderne scheepswrakken worden om exact die reden geborgen.”