Ook parasieten hebben seks

De ziekte van Chagas komt voor in Latijns-Amerika, de VS en in toenemende mate ook onder Latijns-Amerikaanse migranten in Zuid-Europa. Ongeveer acht miljoen mensen zijn momenteel getroffen door de ziekte, die blijvende schade aan het hart en spijsverteringsstelsel kan veroorzaken.

Genoom

Onder leiding van de Universiteit van Glasgow analyseerde een internationale groep wetenschappers het hele genoom van de eencellige parasiet Trypanosoma cruzi, die de ziekte veroorzaakt. Het onderzoek werd  gepubliceerd in Nature Communications en maakt een einde aan dertig jaar verhit debat over de vraag of de parasiet inderdaad seksueel actief kan zijn.

Genoomwetenschappers van het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) in Antwerpen hielpen bij het ontcijferen en interpreteren van de complexe genetische code.

“Seks is bij de meeste soorten een duidelijk feit, maar blijft voor de kleinste organismen op aarde lastig om waar te nemen”, zegt  Frederik Van den Broeck van de dienst Moleculaire Parasitologie van het ITG, die meewerkte aan het onderzoek. “Dankzij technologische ontwikkelingen kunnen we nu de genetische code bepalen en voorspellingen doen over de seksuele activiteit”.

“Er is onder wetenschappers veel gediscussieerd over de vraag of T. cruzi al dan niet seksueel actief is”, zegt hoofdauteur Philipp Schwabl van de Universiteit van Glasgow. “Nu blijkt dat men niet op de juiste plekken keek. We hebben monsters genomen van parasieten uit een klein geografisch gebied in Ecuador en deze gedetailleerd geanalyseerd.”

Onthouding

De wetenschappers ontdekten dat sommige groepen parasieten zeer seksueel actief zijn, maar andere groepen uit de nabije omgeving zich heel anders gedragen en ogenschijnlijk aan onthouding doen.

Wat de reden is blijft onduidelijk, maar onderzoek aan het ITG wijst op vergelijkbare patronen bij andere parasieten zoals Trypanosoma congolense, de belangrijkste veroorzaker van de Afrikaanse slaapziekte bij dieren, en bij Leishmania, de parasiet die leishmaniasis  veroorzaakt.

“Deze onderzoeken naar de fundamentele biologie van parasieten zijn belangrijk om de rol van seks te kunnen voorspellen bij het verspreiden van epidemiologisch relevante kenmerken, zoals resistentie tegen geneesmiddelen”, zegt Van den Broeck.