Noordpoolgebied industrialiseert aan hoog tempo

Het Noordpoolgebied warmt zo’n vier keer sneller op dan het wereldwijde gemiddelde, en is nu al zo’n 3 graden Celsius warmer dan in de jaren 1970. Die opwarming maakt de regio veel toegankelijker, en industrie en steden groeien dan ook als kool. 

Om die ontwikkeling in kaart te brengen, riepen Zwitserse wetenschappers de hulp in van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA. Ze richtten zich daarbij op satellietmetingen van kunstlicht ’s nachts om menselijke activiteit in kaart te brengen van 1992 tot 2013.

“Daaruit blijkt dat meer dan 800.000 vierkante kilometer werd beïnvloed door lichtvervuiling”, zegt Gabriela Schaepman-Strub van de Universiteit van Zurich. “Dat komt overeen met 5,1 procent van de geanalyseerde 16,4 miljoen vierkante kilometer - een jaarlijkse toename van 4,8 procent.”

Donker Canada

Vooral de industrie breidt snel uit, eerder dan de steden. Hotspots zijn het Europese Noordpoolgebied en de olie- en gaswinningsgebieden van Alaska, de VS en Rusland, samen goed voor een derde van het verlichte landoppervlak. Daarbij vergeleken bleef het Canadese Arctische gebied grotendeels donker ’s nachts. 

De directe impact van menselijke activiteiten op Arctische ecosystemen zou de effecten van klimaatverandering in de komende decennia kunnen overtreffen, denken de onderzoekers. Als de groei van de industriële ontwikkeling aanhoudt, kan 50 tot 80 procent van het Noordpoolgebied tegen 2050 een kritiek niveau van verstoring bereiken, denken de wetenschappers.

Erg kwetsbaar

De gevolgen van die snelle ontwikkelingen kunnen groot zijn, in een bijzonder fragiel ecosysteem dat bovendien al sterk onder druk staat van de klimaatverandering. De sporen van voertuigen, zelfs al herhaalde vertrappeling van begroeiing, kunnen langetermijneffecten op het milieu hebben.

Maar ook het kunstlicht zelf heeft een invloed, bijvoorbeeld voor het het vermogen van rendieren om hun ogen aan te passen aan de extreme blauwe kleur van de winterse schemering, waardoor ze voedsel kunnen vinden en aan roofdieren kunnen ontsnappen. 

Kunstlicht vertraagt ​​ook de bladkleuring en het breken van bladknoppen, terwijl die timing cruciaal is voor Arctische soorten die het met een heel kort groeiseizoen moeten stellen. Tot slot brengen menselijke activiteiten ook invasieve soorten met zich mee en leiden olie- en gaswinning vaak tot milieuvervuiling, net als de groeiende mijnbouwsector.