Minderheden vaak buiten beeld bij ontwikkeling

In het jaarlijkse rapport, dat gisteren (dinsdag) is verschenen, maakt het VN-Ontwikkelingsprogramma (UNDP) de staat van de wereldwijde ontwikkeling op. Het rapport beschrijft een "significante" verbetering over alle regio's tussen 1990 en 2015. Maar tegelijk leeft 1 op de 3 wereldburgers nog steeds in een regio met lage ontwikkeling, blijkt uit de Human Development Index (HDI).

"De wereld heeft al een hele weg afgelegd in de strijd tegen extreme armoede, voor de toegang tot onderwijs en gezondheidszorg, en meer mogelijkheden voor vrouwen en meisjes", zegt UNDP-hoofd Helen Clark. "Maar die winsten zijn een prelude tot de volgende, mogelijk moeilijkere uitdaging: dat die winsten iedereen bereiken."

Dat geldt niet alleen voor ontwikkelingslanden: ook in ontwikkelde landen leven 300 miljoen mensen in armoede, onder wie een derde kinderen.

"We zijn nog te veel gefocust op de nationale gemiddelden, die vaak grote variaties maskeren", zegt Selim Jahan, hoofdauteur van het rapport. "Om vooruitgang te boeken, moeten we niet alleen goed onderzoeken wat er al bereikt is, maar ook wie er uitgesloten is en waarom."

Kwetsbare groepen

Uit het rapport blijkt dat in bijna elk land verschillende bevolkingsgroepen te maken krijgen met nadelen die elkaar vaak overlappen en versterken, waardoor hun kwetsbaarheid toeneemt. De groepen die te maken krijgen met de economische, maar ook sociale, culturele en politieke drempels zijn vrouwen en meisjes, plattelandsbewoners, inheemse bevolkingsgroepen, etnische minderheden, mensen met een handicap, vluchtelingen en de LGBT-gemeenschap.

Vrouwen bijvoorbeeld zijn vaak armer, verdienen minder en hebben minder mogelijkheden dan mannen. In honderd landen mogen ze zelfs wettelijk een aantal banen niet uitvoeren, enkel op basis van hun geslacht. In achttien landen hebben ze nog toestemming van hun man nodig om te mogen werken.

Migranten en vluchtelingen krijgen te maken met een moeilijke toegang tot werk, onderwijs en politieke participatie, en meer dan 250 miljoen mensen overal ter wereld kampen met discriminatie op basis van hun etniciteit.

Drempels

"Door diepe, hardnekkige en discriminerende sociale normen en wetten weg te werken en door de onevenwichtige toegang tot politieke participatie aan te pakken, kan armoede uitgeroeid worden en een vreedzame, rechtvaardige en duurzame ontwikkeling worden bereikt voor iedereen", zegt Clark.

Groepen aan de zijkant krijgen vaak de kans niet om invloed te hebben op het beleid en de instellingen die hun leven bepalen, en zo blijft de vicieuze cirkel intact.
Inheemse volken bijvoorbeeld maken 5 procent uit van de wereldbevolking, maar zijn goed voor 15 procent van de bevolking onder de armoedegrens. En leden van de LGBT-gemeenschap kunnen niet strijden voor hun rechten in de meer dan zeventig landen waar seks tussen mensen van hetzelfde geslacht illegaal is.

Universele ontwikkeling mogelijk

"Ondanks de verschillen in vooruitgang is ontwikkeling voor iedereen wel degelijk mogelijk", zegt Selim Jahan. "De laatste decennia hebben we prestaties gezien die we vroeger niet voor mogelijk hielden."

Sinds 1990 zijn een miljard mensen uit de armoede geraakt, en vrouwenrechten zijn een prominent thema geworden. Waar in de jaren negentig nog maar een paar landen wetgeving hadden om vrouwen te beschermen tegen huiselijk geweld, hebben nu 127 landen zo'n wet.

Het rapport benadrukt het belang van de 2030 Agenda voor Duurzame Ontwikkeling – de Sustainable Development Goals (SDG's) – om verder te bouwen op die vooruitgang.