Mauricio Macri wordt na 2 jaar echt president van Argentinië

De coalitie van Mauricio Macri won bij de gedeeltelijke parlementsverkiezingen zondag niet alleen in de vijf belangrijkste districten van het land, maar ook in verscheidene provincies in het noorden, waar de armoede groter is. Het noorden had Macri tot nog toe de rug toegekeerd.

Macri versloeg bovendien zijn belangrijkste tegenstander, oud-president Cristina Fernández, met een kandidaat met een bescheiden profiel. De oppositie, die al verdeeld was, moet haar strategie nu helemaal herbekijken.

Tweede helft van mandaat

Nu Macri zijn positie verstevigd heeft, kan hij vol vertrouwen de tweede helft van zijn mandaat tegemoetzien. Alle analisten zijn het erover eens dat hij nu zware economische hervormingen gaat doorvoeren.

“We zijn nog maar pas begonnen met de transformatie van ons geliefde Argentinië”, zei Macri zondagnacht toen de uitslag bekend werd. Op de persconferentie maandag voegde hij daaraan toe: “Argentinië mag niet bang zijn voor hervormingen. Ze zullen ons toelaten te evolueren. Het zal de mensen enthousiast en blij maken.”

Verloren in eerste ronde

Macri werd in december 2015 president nadat hij in de eerste ronde van de presidentsverkiezingen verloren had. In de tweede ronde haalde hij het met minder dan 3 procentpunten verschil van Daniel Scioli, de kandidaat van toenmalig president Fernández.

Hij begon zijn mandaat zonder veel steun. In het Congres had hij amper een op de vijf senatoren en een op de drie afgevaardigden achter zich. Dat scenario is zondag volledig veranderd.

Cambiemos, de centrumrechtse coalitie van Macri, was de enige politieke kracht die in alle 24 kiesdistricten opkwam. Ze won in 13 districten en haalde zo meer dan 40 procent van alle stemmen. Ook al is een absolute meerderheid nog veraf, Macri breidt in beide kamers in het parlement zijn macht fors uit.

Verdwijning Santiago Maldonado

De zaak van Santiago Maldonado, de jongeman die op 1 augustus verdween na een manifestatie waartegen de politie hard had opgetreden, heeft de regering duidelijk geen schade berokkend. De zaak beroert de publieke opinie al maanden.

Het lichaam van Maldonado werd vorige week gevonden. Amper twee dagen voor de verkiezingen vond de autopsie plaats. Die gaf aan dat er geen externe letsels waren. Dat verstevigt de hypothese dat hij door verdrinking is omgekomen.

Een opluchting voor de regering. Die had wekenlang het optreden van de politie verdedigd. Grote delen van de samenleving hadden de politie beschuldigd van betrokkenheid bij de verdwijning van Maldonado.

Presidentverkiezingen in 2019

De beurzen reageerden goed op de overwinning van Macri’s coalitie. De Argentijnse aandelen klommen maandag 6 procent in Wall Street.

In die context twijfelt bijna niemand er nog aan dat Macri de eerste democratisch verkozen niet-peronistische president wordt die zijn volledige mandaat uitzit sinds Marcelo de Alvear in 1928.

Macri komt ook meteen in pole position voor de lange aanloop naar de presidentsverkiezingen van 2019. De centrumlinkse Cristina Fernández werd zondag wel tot senator verkozen, maar haar aanhang blijft beperkt: Macri’s kandidaat, de relatief onbekende Esteban Bullrich, haalde 41 procent, 4 procentpunt meer dan Fernández.

Bovendien verloor ook Juan Manuel Urtubey, de gouverneur met de grootste politieke aspiraties, van Cambiemos.

Hervormingen

“De eerste twee jaar waren overgangsjaren”, zegt socioloog en politiek analist Carlos de Angelis. “De echte regeerperiode van Macri begint nu pas. Ik denk dat we versteld zullen staan van sommige maatregelen.”

“Er zullen hervormingen komen voor belastingen, arbeidsmarkt, pensioenen. Men wil de uitgaven van de overheid verminderen, maar dat zal niet grof gebeuren, omdat er anders sociale spanningen komen. De regering is niet dom.”

Volgens overheidscijfers leeft 28,6 procent van de Argentijnen in armoede. Het begrotingstekort bedraagt dit jaar 4,2 procent van het bruto binnenlands product. De regering wil dat verminderen naar 3,2 procent volgend jaar en 2,2 procent in 2019.

Pensioenhervorming

Na zijn overwinning gaf Macri al aan dat hij de pensioenen wil hervormen. “Overal ter wereld is er een pensioendebat, een gevolg van de vooruitgang van de geneeskunde en de hogere levensverwachting”, zei hij toen.

Experts wijzen erop dat Argentinië per gepensioneerde amper 1,4 werknemers telt, een onhoudbare situatie.

Ook om die reden wil Macri meer witte banen. “De helft van de Argentijnen werkt nu in het zwart”, zegt hij.

Minder export

Macri wil ook de hoge arbeidskosten aanpakken. “Argentinië heeft concurrentiekracht verloren door de hoge arbeidskosten”, zegt Patricio Giusto, analist van het bedrijf Diagnóstico Político. “Daardoor voert het vandaag 30 procent minder uit dan in 2011. De ondernemers vragen al lang hervormingen. Als Macri die wil doorvoeren, is het nu of nooit. Zo’n overwinning was alleen mogelijk omdat een meerderheid van de bevolking het beter heeft dan onder de vorige regering.”

Ook Cristina Fernández twijfelt er niet aan dat er hervormingen komen. Die zullen veel Argentijnen pijn doen, zei ze zondag, toen ze haar nederlaag toegaf. Ze beloofde deze regering te blijven bekampen.

Niettemin mag deze regering niet denken dat de uitslag van zondag een goedkeuring van Macri’s economische koers inhoudt, zegt politicoloog Lucas Romero, directeur van het marktonderzoeksbureau Synopsis. “Onze studies vertellen ons dat amper 30 procent van de bevolking vindt dat het economisch beleid goed zit.”

“In deze tweede etappe zal de regering met economische resultaten moeten komen. De uitdagingen zijn zeer complex. Zo blijft de inflatie hoog.”