Latijns-Amerikaanse klimaatplannen zijn ondermaats

De regio heeft ook te maken met tegenstrijdig beleid, zoals een toename van de winning van fossiele brandstoffen en tegelijkertijd het stimuleren van hernieuwbare energie.

“Er zijn landen die goede vooruitgang boeken, maar het is moeilijk te zeggen hoeveel”, zegt Lisa Viscidi, directeur van het Programma voor Energie, Klimaat en Winningsindustrie van de Inter-American Dialogue, een denktank in Washington.

In 2015 presenteerden de partijen in de VN-Raamwerkconventie inzake Klimaatverandering (UNFCCC) hun nationale plannen met doelstellingen om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen. Die plannen werden verwerkt in het bindende Akkoord van Parijs. Dit akkoord was het slot van de 21ste klimaatconferentie (COP21) van de UNFCCC.

Volgens de Climate Action Tracker (CAT), een tool ontwikkeld door drie Europese onderzoekscentra om de emissie en klimaatactie van landen in kaart te brengen, is het plan van Costa Rica in overeenstemming met de eisen van het klimaatakkoord om de temperatuurstijging te beperken tot 2 graden Celsius.

Economische recessie

De CAT geeft Brazilië, Mexico en Peru een onvoldoende, Argentinië een zware onvoldoende en Chili scoort nog slechter. Andere Latijns-Amerikaanse landen in de regio werden niet opgenomen in de analyse.

In Brazilië, de grootste vervuiler volgens de CAT, heeft een economische recessie erin geresulteerd dat de uitstoot minder snel is gegroeid dan verwacht. De huidige projecties zijn in overeenstemming met de nationale doelen. De CAT wijst er echter op dat “als gevolg van de lage ambitie in de mitigatiedoelstellingen de uitstoot in de meeste sectoren nog kan stijgen tot 2030 terwijl die tegelijkertijd binnen de nationale doelstellingen blijft.” Brazilië heeft de land- en bosbouwsector uitgesloten in de nationale doelstellingen.

Recente plannen voor ontwikkeling van infrastructuur en de toegenomen ontbossing wijzen op verslechtering van de Braziliaanse klimaatprestaties. “Het gaat in de tegenovergestelde richting van wat nodig is om de doelstellingen van Parijs te bereiken”, staat in de analyse.

Het Braziliaanse doel is om de uitstoot tegen 2025 en 2030 terug te brengen naar 37 en 43 procent onder het niveau van 2005.

Mexico

In Mexico, de op één na grootste vervuiler in de regio, “leidt het huidige beleid tot emissieniveaus die uitkomen boven de doelstellingen voor 2020 en 2030, wat erop wijst dat Mexico meer actie moet ondernemen om de doelen te halen.”

Mexico heeft beloofd de uitstoot van broeikasgassen met 22 procent te verlagen tegen 2030, vergelijkbaar met een stijging van 56 procent ten opzichte van het niveau in 1990.

Het “onvoorwaardelijke, absolute emissiereductiedoel van Argentinië is 483 miljoen ton voor 2030, een equivalent van een toename van 22 procent ten opzichte van het niveau van 2010, of 74 procent boven het niveau van 1990”, zegt de CAT-analyse.

Chili heeft zich tot doel gesteld de emissie-intensiteit van het bruto nationaal product voor 2030 met 30 procent te verlagen ten opzichte van 2007. “Dat is vergelijkbaar met 222 procent meer dan in 1990 en 75 procent meer dan in 2010.” In het geval van Chili zou de uitstoot toenemen met 38 tot 75 procent voor 2030, ten opzichte van het niveau in 2010.

Transparantie

In het Akkoord van Parijs is afgesproken dat de manier waarop landen de klimaatdoelstellingen nastreven, op transparante wijze gemonitord moet worden. Regeringen kwamen in Parijs overeen om de manieren waarop ze dat doen in 2018 nader te definiëren, en ook hun doelstellingen dan naar boven bij te stellen. Tijdens de klimaatconferentie die van 6 tot 17 november wordt gehouden in Bonn, staan deze onderwerpen op de agenda.

Carlos Rittl, directeur van het Klimaatoservatorium, een netwerk van 37 Braziliaanse milieuorganisaties, denkt dat de kans bestaat dat Brazilië de doelen niet haalt. “De signalen zijn niet goed als het gaat om een transitie naar een koolstofarme economie en het halen van de doelen. We hebben diverse tegenslagen gezien die twijfel zaaien over de intentie van de regering om aan de verplichtingen te voldoen”, zegt hij.

In 2015 stootte Brazilië 486 miljoen ton CO2 uit, Mexico 472 miljoen, Argentinië 191 miljoen, Venezuela 178 miljoen, Chili 81 miljoen en Colombia bijna 81 miljoen.

De regio is goed voor 5 procent van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen, volgens gegevens van VN-Milieu, het agentschap dat verantwoordelijk is voor de implementatie van het UNFCCC. Dat waarschuwt dat door de verbranding van fossiele brandstoffen en emissie uit de cementindustrie dat percentage zal stijgen.

Ondermaats

Sean Gilbert van het World Resources Institute zegt dat er onvoldoende duidelijkheid is over de vraag hoe regeringen hun doelen willen bereiken. “Er zijn geen geleidelijke doelen. Er is gebrek aan specifieke routes en doelen”, zegt hij.

Viscidi van de Inter-American Dialogue verwacht dat sommige landen hun doelen “die nu al ondermaats zijn” niet zullen halen. “Als we klimaatverandering willen voorkomen, kunnen we niet nog eens honderd jaar doorgaan met het gebruik van olie. Dat moet stoppen. Sommige landen werken aan langetermijnstrategieën, maar er is niet genoeg geld beschikbaar.”

In het Braziliaanse Energie-Expansieplan voor 2026 heeft het land vastgelegd dat in dat jaar 48 procent van de energiemix uit duurzame bronnen moet komen, inclusief waterkracht. Mexico wil 25 procent schone energie in 2018, 35 procent in 2024 en 50 procent in 2050.

Argentinië heeft zich tot doel gesteld voor het einde van dit jaar 8 procent van de elektriciteit uit hernieuwbare bronnen te halen en 20 procent in 2025. Chili wil 20 procent van zijn energie op duurzame wijze opwekken in 2025.

“We willen dat de energiemix geleidelijk van CO2-uitstoot wordt ontdaan, zodat energie in 2050 100 procent hernieuwbaar of zeer hernieuwbaar is, op basis van wind- en zonne-energie”, zegt Rittl.

Gilbert zegt dat publieke en private investeringen in landen in overeenstemming gebracht kunnen worden met de nationale plannen, en dat ook “tegenstrijdig beleid, zoals de subsidiëring van fossiele brandstoffen, gestopt moet worden.”