Laat Syrische regime vaccins toe in het noordoosten van het land?

De Syrische regering draagt de eerste verantwoordelijkheid om de bevolking de nodige gezondheidszorg te verstrekken, maar de regering heeft al herhaaldelijk voedsel, medicijnen en hulp onthouden aan politieke tegenstanders en burgers. Ook de VN-Veiligheidsraad is er niet in geslaagd om een stabiel en grensoverschrijdend hulpsysteem voor Noordoost-Syrië op te zetten. Daardoor is er geen logistiek om op terug te vallen om coronavaccins voor de twee miljoen mensen die daar wonen, te kunnen verdelen.

“Diegenen die vaccins leveren, moeten er alles aan doen om deze kwetsbare mensen in Syrië te bereiken, ongeacht waar ze zich in het land bevinden”, zegt Sara Kayyali, Syrië-onderzoeker bij Human Rights Watch (HRW). “De Syrische regering heeft in het verleden al gezondheidszorg onthouden als oorlogswapen. Dit nu doen met het covid-19-vaccin, ondermijnt de wereldwijde inspanning om de pandemie onder controle te proberen krijgen.”

Soevereiniteit

Op 15 december heeft Syrië een officiële aanvraag ingediend om deel te nemen aan COVAX, het wereldwijde initiatief van onder meer de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) om toe te zien op een eerlijke en rechtvaardige verdeling van de vaccins. Het blijft echter onduidelijk of met de aanvraag ook het hele land bedoeld wordt.

Op 21 januari zei de Syrische minister van Volksgezondheid dat het een belangrijke voorwaarde is voor zijn land dat het vaccinatieprogramma “de soevereiniteit van Syrië niet aantast”. Volgens HRW kan dat erop wijzen dat de regering het noordoosten, waarover ze geen controle heeft, niet meerekent in de vaccinatieplannen.

Testcapaciteit pover

Overheden in grote delen van het noordwesten van Syrië hebben aan HRW verklaard dat ook zij formele aanvragen hebben gedaan bij COVAX voor de gebieden die ze controleren. De plannen zijn echter niet openbaar gemaakt. Van het noordoosten is er zelfs geen informatie over onafhankelijke afspraken of aanvragen voor vaccins.

Op 12 januari waren er officieel 12.462 bevestigde gevallen van covid-19 in de gebieden die onder controle staan van de overheid. Het noordoosten zou 8227 covidbesmettingen tellen, het noordwesten 20.717. Artsen en hulporganisaties schatten dat de werkelijke cijfers significant hoger liggen, omdat de testcapaciteit pover is en besmettingen niet altijd correct worden gerapporteerd.

HRW sprak met vier stafleden van plaatselijke hulporganisaties. Zij maken zich zorgen over de onduidelijkheid die er heerst inzake de vaccins voor het noordoosten van Syrië.

De Syrische overheid heeft eerder al vaker toestemming voor medicatie geweigerd of weer ingetrokken als het leveringen betrof voor gebieden die niet onder hun controle vallen. Ook wordt het VN-agentschappen soms lastig gemaakt om noodzakelijk humanitair werk te kunnen uitvoeren in bepaalde landsdelen. Een recent voorbeeld is de weigering van de regering aan de VN om een corona-testdorp te organiseren in het noordoosten van Syrië.