Kinderen verliezen al vanaf 9 jaar zin in sporten

Op welke leeftijd verliezen kinderen de spontane zin in fysieke activiteit? Om die vraag te beantwoorden volgden onderzoekers van de Universiteit van Genève (Zwitserland) gedurende twee jaar 1200 acht- tot twaalfjarigen in Genève.

Al vanaf de leeftijd van negen jaar bleken de positieve prikkels om te bewegen te verminderen. Kinderen sporten dan niet zozeer omdat ze het zelf leuk vinden of zich er goed bij voelen. 

In de plaats komen minder duurzame externe prikkels: ze doen het alleen nog om een goed cijfer te krijgen of om hun imago bij anderen te verbeteren. “Deze motivationele kwaliteiten zijn alleen op korte termijn positief, wat contraproductief is voor de lichamelijke ontwikkeling van een kind”, zegt Julien Chanal, onderzoeker van de faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen.

Sterke daling

Chanal spreekt van “een sterke daling” van de positieve prikkels om te bewegen. “We hebben deze achteruitgang nog nooit op zo'n jonge leeftijd gezien.”

Gedurende de twee jaar dat het onderzoek liep, moesten de kinderen elke zes maanden een vragenlijst invullen om hun motivatie om te bewegen te meten. Op een puntenschaal moesten ze scores geven voor onder meer plezier, leren, gezondheid, cijfers, voldoen aan de wensen van anderen, integratie, en het vermijden van schuld of schaamte.

Smartphones

Kinderen hebben wereldwijd steeds minder lichaamsbeweging. Dat heeft meerdere oorzaken: een toenemende sedentaire levensstijl, het dalende aantal speelruimtes, een meer academische aanpak van de lichamelijke opvoeding op school, en de populariteit van digitale toestellen zoals smartphones.

Het tekort aan lichaamsbeweging heeft belangrijke gevolgen voor de gezondheid. Zo is de cardiorespiratoire capaciteit bij kinderen in twintig jaar met 25 procent gedaald, bleek al uit een studie van de Universiteit van Adelaide (Australië). Ook neemt in veel landen het aantal kinderen met overgewicht toe.

Lichamelijke opvoeding op school

In deze nieuwe studie, die in het vaktijdschrift Psychology of Sport and Exercise is gepubliceerd, pleiten de onderzoekers voor een hervorming van lichamelijke opvoeding op school. Die moet ervoor zorgen dat de positieve motivatie om te bewegen langer aanhoudt.

Volgens de aanbevelingen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) moeten kinderen tijdens de lessen lichamelijke opvoeding op de lagere school minstens 50 procent van de tijd in beweging zijn. In werkelijkheid bewegen ze slechts 38 procent van de tijd, hebben de Unige-onderzoekers vroeger al vastgesteld.

“In de afgelopen decennia is lichamelijke opvoeding op school enorm veranderd”, zegt Chanal. “De lessen zijn meer academisch geworden, waarbij kinderen onder meer over regels, motoriek en wederzijdse ondersteuning leren.”