Kinderen gedood of gerekruteerd voor strijd in drielandenpunt van Sahel

Het rapport I Have Nothing Left Except Myself documenteert de grote gevolgen voor kinderen in het conflict in Niger en de bredere Tillabéri-regio. Hierbij zijn de gewapende groeperingen Islamitische Staat in de Grotere Sahara (ISGS) en het aan Al Qaeda gelieerde Jama'at Nusrat al-Islam wal-Muslimin (JNIM) betrokken.

Oorlogsmisdrijven

Zowel ISGS als JNIM maken zich schuldig aan oorlogsmisdrijven en andere schendingen, zoals het vermoorden van burgers en het aanvallen van scholen. In sommige gebieden zijn vrouwen en meisjes uitgesloten van activiteiten buitenshuis en lopen ze het risico te worden ontvoerd of om gedwongen te moeten trouwen met strijders.

De autoriteiten van Niger slagen er niet in hun burgers te beschermen. Getuigen van aanslagen beschrijven in het rapport hoe de regeringstroepen (FDS) vaak pas aankomen nadat het doden en plunderen is geëindigd.

Meer kinderen betrokken

Het conflict in Tillabéri is sinds begin dit jaar geëscaleerd. Volgens het Armed Conflict Location and Event Data Project (ACLED) is het totale aantal dodelijke slachtoffers dat waarschijnlijk al is gevallen als gevolg van de onrusten in Niger, Mali en Burkina Faso gestegen van 1292 in 2017 tot 6234 in 2020.

Volgens het ACLED heeft geweld tegen burgers in Niger tijdens de eerste helft van dit jaar geleid tot 544 doden, wat nu al meer is dan de 397 doden in heel 2020. Gewapende groeperingen doodden in 2021 meer dan 60 kinderen in het grensgebied van Niger. ISGS, dat voornamelijk opereert aan de grens met Mali, lijkt verantwoordelijk voor de meeste dodelijke slachtoffers.

JNIM rekruteerde dit jaar aanzienlijk meer kinderen in het grensgebied met Burkina Faso. Volgens getuigen richtte de groepering zich op jonge mannen en jongens met een leeftijd van 15 tot 17 jaar, en mogelijk nog jonger. JNIM-leden verleiden hen met voedsel, geld en kleding. De jongens worden getraind om wapens te gebruiken en vervolgens ingezet als spionnen en verkenners.

Scholen in brand

De beide extremistische groeperingen beschouwen onderwijs als iets ‘westers’. Als gevolg worden scholen in brand gestoken en leraren bedreigd. Dit heeft geleid tot schoolsluitingen in de hele regio Tillabéri. Naar verluidt hebben meer dan 31.000 kinderen momenteel geen toegang tot onderwijs.

Het conflict ondermijnt ook de toegang tot gezondheidszorg doordat gewapende groeperingen gezondheidsfaciliteiten hebben geplunderd en de Nigerese autoriteiten burgers beletten om zich te verplaatsen. Hierdoor kunnen kinderen zich niet laten vaccineren en nemen ziektes zoals mazelen toe.

Niger staat aan de afgrond

Tijdens aanvallen heeft ISGS graanopslagplaatsen in brand gestoken en winkels geplunderd. Gezinnen blijven berooid en zonder voldoende voedsel achter. Amnesty heeft aan de hand van satellietbeelden het verbranden van graanopslagplaatsen gedocumenteerd en stelt dat dergelijke aanvallen naar schatting 2,3 miljoen mensen opzadelt met voedselonzekerheid. Droogte en overstromingen in de regio maken de situatie extra penibel.

“Niger staat aan de afgrond”, zegt Matt Wells van Amnesty International. “De autoriteiten van Niger moeten snel actie ondernemen om ervoor te zorgen dat de getroffen kinderen in de regio Tillabéri toegang hebben tot school en psychosociale zorg. Samen met internationale partners moet ervoor worden gezorgd dat kinderen beter toegerust zijn om een ​​toekomst voor zichzelf op te bouwen.” 

Het conflict begon in 2012 in Mali en breidde zich sindsdien uit naar de buurlanden Burkina Faso en Niger. Gewapende groeperingen strijden om de controle in de grensgebieden en kwamen vaak in botsing met het leger van Niger en troepen uit landen als Tsjaad, Mali, Burkina Faso en ook Frankrijk.

Naar schatting 13,2 miljoen mensen in de drie landen zullen dit jaar humanitaire hulp nodig hebben, en ongeveer 1,9 miljoen mensen zijn intern ontheemd.