Jonge boerin wint Duitse klimaatzaak - een opsteker voor de Belgische eisers

De zaak werd aangespannen door de 21-jarige boerin Sophie Backsen, die vreest dat haar familieboerderij op het laaggelegen eiland Pellworm verzwolgen zal worden als de zeespiegel nog verder stijgt.

Samen met een aantal bezorgde medeburgers en steun van milieuorganisaties als Greenpeace daagde ze de Duitse overheid voor het Grondwettelijk Hof. Hun voornaamste argument: de Duitse klimaatwet is te vaag. Duitsland streeft wel naar klimaatneutraliteit, maar de wet zegt niet welke inspanningen daarvoor nodig zijn na 2030.

Inbreuk op de vrijheden

Het Duitse Grondwettelijk hof volgt die redenering. “De betwiste bepalingen schenden de vrijheden van de klagers, van wie sommigen nog zeer jong zijn. De bepalingen verschuiven een grote last op het vlak van uitstootbeperkingen onherroepelijk naar de periode na 2030”, stelt het vonnis. 

Om de klimaatdoelstellingen van Parijs te halen, zullen na 2030 steeds snellere en urgentere reducties nodig zijn, stelt het Hof, en die toekomstige verplichten hebben gevolgen “voor bijna elke vorm van vrijheid”. Zowat alle aspecten van het menselijke leven gaan immers gepaard met de uitstoot van broeikasgassen, redeneert het Hof, en dus worden de vrijheden van de burgers potentieel bedreigd door drastische beperkingen na 2030. 

“Daarom had de wetgever voorzorgsmaatregelen moeten nemen om deze grote lasten te verlichten en zo de grondwettelijk gewaarborgde vrijheden te waarborgen”, stelt het vonnis. “De wettelijke bepalingen over het aanpassen van het reductiepad voor broeikasgasemissies vanaf 2031 zijn niet voldoende om de noodzakelijke transitie naar klimaatneutraliteit op tijd te realiseren.” 

De Duitse overheid krijgt tot eind volgend jaar om de wet aan te scherpen.

Belgische klimaatzaak

Ook in Nederland dwong een klimaatzaak de overheid op de knieën, tot drie keer toe. Na een eerste arrest in 2015 en beroep in 2018 stelde eind 2019 de Hoge Raad er de Nederlandse regering definitief in het ongelijk. 

Het Duitse vonnis is een nieuwe opsteker voor de Belgische klimaatzaak. “Het Duitse Hof bevestigt dat nalatig klimaatbeleid de mensen- en kinderrechten schendt, zoals ook in onze eis aangevoerd wordt”, zegt Carole Billiet, advocate van Klimaatzaak in een eerste reactie. “We zien deze zaak als een belangrijk precedent in ons voordeel.”

De uitspraak in de Belgische klimaatzaak wordt verwacht in de eerste week van juli.