Iran-sancties verlammen hulp aan overstromingsslachtoffers

Deze week klaagden de Noorse Vluchtelingenraad (NRC) en het Iraanse Rode Kruis dat de zogenoemde ‘campagne maximale druk’ van de Amerikaanse president Donald Trump ook ernstige gevolgen heeft voor de hulp aan overstromingsslachtoffers in Iran.

Jan Egeland, secretaris-generaal van de Noorse Vluchtelingenraad en voormalig VN-functionaris, waarschuwt dat mogelijk 82.000 mensen in Iran half augustus zonder hulp zitten. Dit komt doordat de Vluchtelingenraad geen hulpgeld kan overmaken naar de Islamitische Republiek.

“We proberen al een jaar om banken te vinden die geld kunnen en willen overmaken van westerse donoren om ons werk voor Afghaanse vluchtelingen en slachtoffers van aardbevingen te ondersteunen. Maar we lopen overal tegen een muur aan”, zegt Egeland.

Rode Kruis

“De sancties die de VS Iran heeft opgelegd zijn zo omvangrijk dat banken niet bereid zijn transfers voor humanitair werk te faciliteren. Als alle bankkanalen zijn geblokkeerd, is ook de kritieke hulp aan kwetsbare mensen geblokkeerd.”

De Internationale Federatie van Rode Kruis- en Rode Halve Maanverenigingen (IFRC) in Genève, die geld heeft ingezameld voor overstromingsslachtoffers, kan dat geld bovendien niet bij de lokale afdeling IRCS krijgen.

“Als gevolg van de Amerikaanse sancties kan het IRCS 3 miljoen euro aan donaties van de Rode Kruisverenigingen, regeringen en organisaties voor overstromingsslachtoffers in Iran niet ontvangen”, zegt het IFRC in een verklaring.

Iran-akkoord

Vorig jaar trok Trump de stekker uit een nucleaire afspraak met Iran en belangrijke wereldmachten uit 2015. Vervolgens werden sancties ingesteld om de druk op Teheran op te voeren en het land te weren uit de internationale economie.

Trump vond het baanbrekende akkoord dat door zijn voorganger was bereikt, niet ver genoeg gaan. Het zou de ontwikkeling van kernwapens door Iran niet kunnen verhinderen en niets doen aan de steun voor buitenlandse milities en de ontwikkeling van ballistische raketten.

Instex

Volgens functionarissen van het Witte Huis zijn de sancties gericht op de Iraanse energiesector en hardliners in het regime. Ze zouden niet bedoeld zijn voor essentiële goederen zoals voedsel, medicijnen en humanitaire hulp, ook al kunnen die indirect getroffen worden.

Het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Frankrijk hebben stappen gezet zodat Europa, buiten het Amerikaanse financiële systeem om, toch handel kan blijven drijven met Iran, via het Instrument in Support of Trade Exchanges (Instex).

Uit berichten blijkt echter dat de angst voor Amerikaanse sancties westerse financiers ervan weerhoudt om van Instex gebruik te maken. Slechts een handvol Europese bedrijven maakt er gebruik van, waardoor Iran zijn inkomsten bij elkaar moet schrapen.

Angst voor Amerika

Volgens Egeland durven Europese bankiers geen geld over te maken, ondanks de door de VS genoemde uitzonderingen op het sanctieregime. “Noorse, Europese en andere banken zijn te bang voor Amerikaanse sancties. Over twee weken is het geld op en kunnen we geen hulp meer bieden aan Afghaanse gezinnen.”

Meer dan 3 miljoen Afghanen die vluchtten voor oorlog, armoede en natuurrampen vonden onderdak in buurland Iran. De potentiële stop op de hulpverlening in Iran is een van de vele gevolgen van de oplopende spanningen tussen Washington en Teheran. De angst bestaat dat die kunnen uitmonden in een militaire confrontatie.

Op de piek van de crisis, in juni, zag Trump op het laatste moment af van luchtaanvallen op Iran, in reactie op het neerschieten van een Amerikaanse drone door het Iraanse leger.

Trump heeft diverse keren gezegd bereid te zijn te gaan praten met de Iraniërs, terwijl hij tegelijkertijd de Iraanse regering uitmaakt voor incompetent, corrupt, gevaarlijk en die een bedreiging noemt voor Israël, de regionale veiligheid en de Amerikaanse belangen.