IJsland stopt CO2 in rotsbodem

Wetenschappers zoeken al decennia naar een manier om de CO2-uitstoot van energiecentrales op te vangen en op te slaan in de grond. Maar de technologie bleek tot nog toe complex, energie-intensief en te duur. Bovendien werd de CO2 doorgaans opgeslagen als gas in reservoirs die vrijgekomen waren na olie- of gasboringen. De kans is daardoor groot dat het gas door de bodem terug in de atmosfeer lekt.

Doorbraak

Het Carbfix-project in IJsland toont dat het anders kan. Vier jaar geleden begonnen ingenieurs met de opslag van uitstoot van de geothermische Hellisheidi-centrale in de basaltbodem errond. Ze gebruikten geen dure en complexe processen om de CO2 uit die uitstoot te filteren, maar pompten de uitstoot rechtstreeks in het gesteente, inclusief andere gassen zoals waterstofsulfide. 

Tot hun verrassing begon de CO2 er razendsnel te mineraliseren: in de grondlagen vermengt het gas zich met water en begint het door de hoge druk te reageren met het poreuze basalt. Het gas verandert in kalksteenaders, waardoor het niet meer kan lekken.

De snelheid van het proces verbaasde zelfs de wetenschappers: ze hadden al veel ongeloof geoogst toen hun modellen vijf jaar aangaven, nu blijkt uit boringen dat de reactie minder dan twee jaar nodig heeft.  Uit de berekeningen blijkt dat amper 5 procent van de weggepompte CO2 opnieuw naar de oppervlakte kon ontsnappen.

Geen mirakeloplossing

Die resultaten zijn indrukwekkend, maar vormen niet meteen een hapklare oplossing voor energiecentrales overal ter wereld. Om te beginnen is de Hellisheidi-centrale een geothermische centrale, die maar een fractie uitstoot van een steenkoolcentrale. Om dezelfde technologie toe te passen voor steenkool, zou een enorm volume aan basaltbodem nodig zijn. Bovendien is de uitstoot van een steenkoolcentrale veel meer vervuild met andere stoffen, die de ondergrondse reactie kunnen hinderen.

Een tweede groot obstakel is het feit dat basalt, rijk aan calcium en magnesium, de sleutel is tot het succesverhaal. Er zijn maar weinig landen ter wereld waar dit vulkanische gesteente in grote concentraties voorkomt. Wetenschappers zien wel mogelijkheden in de oceaanbodem, die voor grote delen uit basalt bestaat.