Hongaars talent ontvlucht het land

De conservatieve Fidesz-partij, die een comfortabele tweederdemeerderheid heeft in het parlement, heeft al verschillende controversiële beslissingen genomen die de macht concentreren. Ze legde onder meer de onafhankelijkheid van het gerecht en de vrijheid van meningsuiting aan banden.

Zonder overleg met andere partijen of het middenveld werd ook een nieuwe grondwet door het parlement gejaagd, waarin de waarden van het christendom, het gezin en patriottisme centraal staan. Veel intellectuelen voelen zich steeds minder thuis in hun land.

"We denken eraan om het land te verlaten", zegt Sára, een jonge moeder van dertig uit Újlipotváros, een trendy wijk in Boedapest, gegeerd onder intellectuelen en de middenklasse. "Mijn vriend, mijn kindje van veertien maanden en ik worden onder de nieuwe grondwet niet langer als gezin bestempeld."

"Het is niet alleen het feit dat we niet samen belasting kunnen betalen. Het gevoel maakt ons razend: met welk recht kan de overheid zeggen dat we geen gezin zijn? Terwijl de rest van Europa homoseksuelen gezinsrechten geeft, gaan wij in de tegenovergestelde richting."

Feit is dat al heel wat hoogopgeleide Hongaren het land hebben verlaten. Volgens officiële cijfers leven 300.000 Hongaren in het buitenland, maar Gyorgy Matolcsy, gouverneur van de Centrale Bank, sprak onlangs van een half miljoen emigranten in de voorbije jaren. Dat is 5 procent van de Hongaarse bevolking.

Politiek debat

De reden voor de groeiende vlucht is onderwerp van verhit politiek debat, zeker nu blijkt dat 56 procent van de studenten overweegt om het land te verlaten. De studenten hebben vaak deelgenomen aan internationale uitwisselingsprogramma's en kunnen zich makkelijk integreren in de Europese arbeidsmarkt.

"Het thema is politiek geladen geworden, maar onder de oppervlakte liggen structurele en economische factoren", zegt Béla Soltész van de Corvinus-universiteit in Boedapest. "De oppositie beschuldigt de regering van slecht beheer, met name in het onderwijs, terwijl de regering de emigranten ervan beschuldigt hun land ontrouw te zijn en hun individualistische en materialistische noden voor die van het land te plaatsen."

"Beide visies zijn een simplificatie van de werkelijkheid", zegt hij. "Dit is een fenomeen dat al begon te groeien met de opening van de Europese arbeidsmarkt. In sommige opzichten is Hongarije aan een inhaalbeweging bezig."

Brain drain

Accurate informatie over het opleidingsniveau van de migranten ontbreekt, maar een groot deel onder hen zijn hoogopgeleide sympathisanten van de oppositie met toegang tot sociale media. Maar in een land waar artsen gemiddeld 700 euro per maand verdienen, is de rol van de hoge werkloosheid en een gebrek aan economische of professionele vooruitzichten mogelijk groter dan politieke afkeer.

Het Hongaarse bruto binnenlands product kromp met 1,7 procent in 2012 en ook dit jaar wordt geen groei verwacht. De werkloosheid klom boven de 10 procent, en ligt bij de jongere generatie zelfs drie maal hoger.

"Mensen met een technische opleiding kunnen nu heel eenvoudig hun salaris vergelijken met dat van collega's in Noorwegen, Groot-Brittannië of Nederland, waar het loon tot tien maal hoger ligt", zegt Soltész.

Hoewel de migratie van jonge mensen tijdelijk kan zijn, vrezen deskundigen dat op termijn professionele netwerken uitgebouwd zullen worden, die de emigratie tot een permanent fenomeen maken. "De beste en hoogst opgeleide mensen vertrekken, en ze sturen geen hoge sommen naar huis", zegt Soltész. "Die mensen terug naar hier halen, is niet eenvoudig omdat de arbeidsmarkt hier erg informeel is. Kwalificaties die in het buitenland behaald zijn, spelen hier minder een rol dan persoonlijke contacten."