Honderden kinderen speelbal in zware gevechten rond Syrische gevangenis

Donderdag lanceerden strijders gelieerd aan terreurgroep Islamitische Staat (IS) een aanval op de Guweiran-gevangenis in de stad al-Hasakah in het noordoosten van Syrië. Binnen de gevangenis ontstond er een opstand van de gedetineerden, onder wie er naar schatting 3500 lid zijn van de terreurgroep. De gevangenen zouden de controle hebben over verschillende gebouwen van de inrichting en personeelsleden gegijzeld houden.

De Guweiran-gevangenis is een van de grootste detentiecentra in het noordoosten van Syrië en huisvest naar schatting 5000 mannelijke gedetineerden. Velen van hen zijn vermoedelijke IS-aanhangers uit Irak en Syrië.

De Koerdische strijdkrachten - die het gebied en de gevangenis controleren - omsingelen de gevangenis met luchtsteun van de internationale coalitie. Tegelijk moeten ze aanvallen van buitenaf opvangen. Volgens de laatste berichten zouden er al meer dan driehonderd gedetineerden en tientallen SDF-strijders (Syrische Democratische Strijdkrachten, de Koerdische veiligheidsdiensten) zijn omgekomen tijdens de gevechten. Sinds donderdag zijn naar schatting al 45.000 mensen het gebied rondom de gevangenis ontvlucht. Op het moment van schrijven laait het geweld nog hevig op, zo bevestigen lokale hulpverleners.

Tussen wal en schip

Volgens de kinderrechtenorganisatie van de VN zitten de naar schatting achthonderd kinderen in de belegerde gevangenis tussen wal en schip. Unicef heeft al berichten ontvangen dat verschillende kinderen zijn omgekomen tijdens de gevechten, sommigen van hen zouden gedwongen worden om deel te nemen aan de vijandigheden door de gedetineerden. Ook kinderrechtenorganisatie Save The Children heeft naar eigen zeggen audio-getuigenissen ontvangen die aangeven dat er al meerdere kinderen dood of gewond zijn.

De meerderheid van de jongens heeft de Syrische of Iraakse nationaliteit, maar in totaal hebben zijn er kinderen van twintig verschillende nationaliteiten aanwezig in de gevangenis. Geen van hen is beschuldigd van enig misdrijf. De kinderen met een buitenlandse nationaliteit krijgen volgens de VN weinig tot geen steun van hun thuisland.

“Deze kinderen hadden in de eerste plaats nooit in militaire detentie mogen worden vastgehouden. Het geweld waaraan zij worden blootgesteld, kan gezien worden als oorlogsmisdaden”, zegt Unicef-woordvoerder James Elder

Kinderen in detentie

Kinderrechtenorganisaties klagen al langer aan dat kinderen vastgehouden worden in de Guweiran-gevangenis. Ze spreken van slechte fysieke omstandigheden, overbevolking en gebrek aan passende gezondheidszorg en hygiëne. Kinderen krijgen er bovendien geen onderwijs en hebben weinig of geen contact met hun familie, aldus de VN.

“De verantwoordelijkheid voor alles wat er met deze kinderen in de gevangenkampen in het noordoosten van Syrië gebeurt, ligt ook bij buitenlandse regeringen”, zegt Pim Kraan van Save the Children. “Je kunt deze kinderen niet gewoon in de steek laten. Het risico op overlijden of letsel houdt rechtstreeks verband met de weigering van buitenlandse regeringen om ze mee naar huis te nemen.”

De VN kunnen niet bevestigen of er kinderen met de Belgische of Nederlandse nationaliteit aanwezig zijn in de gevangenis. Wel roepen ze dringend op om een humanitaire corridor te openen om toegang te krijgen tot de kinderen en ze te evacueren.