Gaza laat zijn ezelzebra links liggen

De Marha-dierentuin, die ook een kinderpark heeft, ligt halfweg tussen Gaza-stad en Deir al-Balah, langs de belangrijkste weg die de Gazastrook van noord naar zuid doorkruist. In de zomer kreeg het park op een goede dag nog slechts een handvol bezoekers. Tijdens de ramadan en ook nadien is er niemand meer geweest.
Van de tien dierenparken in Gaza is dat van Marha het bekendst. Vorig jaar werden twee ezels er tot zebra gepromoveerd met behulp van haarverf. Het kon de achteruitgang niet stoppen.

Tunnels

De Barghouds hadden de dierentuin met veel moeite uit de grond gestampt. De blokkade van Gaza, die in 2006 begon, kort na de overwinning van Hamas, was al in volle gang. "We hebben de dieren moeten binnenbrengen via de tunnels in plaats van via de grens", zegt Mahmouds vader Ahmed Barghoud. Het transport was duur, sommige dieren stierven in de tunnels toen de stalen kooien de elektrische draden raakten.
Door de blokkade waren er ook geen dierenartsen in Gaza met voldoende kennis van exotische dieren. "Toen onze struisvogels ziek werden, stierven ze meteen omdat de dierenarts, die normaal alleen koeien en schapen behandelde, hen de verkeerde soort en dosis medicatie had gegeven. Hetzelfde gebeurde met onze hyena's en twee wolven."

Dode apen

Operatie Gegoten Lood, de Israëlische aanval op Gaza rond nieuwjaar 2009, diende de Marha-dierentuin een zware slag toe. De meeste dieren kwamen om. "Het eerste wat we zagen toen we na de oorlog terugkeerden, waren de dode apen", zegt Mahmoud Barghoud. "We hadden zes verschillende soorten en allemaal lagen ze dood op de grond. De leeuwin was dood. De twee kamelen waren dood. De twee hyena's waren dood. Onze gazelles, de vossen, de wolven, de kariboe, de rendieren, de struisvogels… 90 procent van onze dieren was dood.
Tijdens het 23 dagen durende Israëlische offensief was de dierentuin bezet door Israëlische soldaten en tanks. Barghoud zegt dat zijn familie tweemaal geprobeerd heeft in contact te komen met het Israëlische leger om toestemming te vragen de dieren te voederen. "We belden het Rode Kruis en vroegen hen te coördineren, maar ze zeiden 'We kunnen al geen mensen bereiken die hulp nodig hebben, laat staan dieren.' Dus stierven onze dieren bij gebrek aan voeding." Andere dieren kwamen om door granaatscherven bij de bombardementen, zegt Barghoud.

Ezelzebra's

Ahmed Barghoud schat het verlies op 70.000 dollar. "We probeerden de dierentuin weer op te bouwen, maar daarvoor was veel geld nodig, en het geld dat we hadden volstond niet de dieren te kopen die we voordien hadden gehad."
Dan maar een creatieve oplossing. "We besloten haarkleuring te gebruiken, iets wat geen kwaad kan voor de dieren, en de ezels in zebra's te veranderen." Aanvankelijk werkte het. Veel kinderen en volwassenen kwamen naar de twee "zebra's "kijken. "De kinderen waren zo blij toen ze de zebra's zagen. En dat is wat we wilden, hen blij maken."
Maar nu, nauwelijks een jaar later, komen er nauwelijks nog bezoekers. Een van de ezelzebra's is een natuurlijke dood gestorven. Wat overblijft is een triestige verzameling, apen en vogels, huiskatten, een sukkelende wolf, enkele vossen, een eenzame leeuw en de overblijvende ezelzebra.
Ondertussen blijven de kosten oplopen. Ahmed Barghoud ziet weinig reden om de dierentuin nog open te houden. "Ik wil geen winst van dit park", zegt hij. "Mijn kinderen hebben kleren, ik heb kleren, we hebben eten. Wat hebben we nog meer nodig? We doen dit voor de kinderen, zodat ze ondanks de bezetting en blokkade kunnen spelen en gewoon kind kunnen zijn. Ze hebben dit nodig."